လကၡဏသုတ္
သံုးဆယ့္ႏွစ္ပါးေသာ မဟာပုရိသ လကၡဏာ
၁၉၈။ အကြၽႏု္ပ္သည္ ဤသို႔ ၾကားနာခဲ့ရပါသည္ -
အခါတစ္ပါး၌ ျမတ္စြာဘုရားသည္ သာဝတၳိျပည္ အနာထပိဏ္သူေဌး၏ အရံျဖစ္ေသာ ေဇတဝန္ ေက်ာင္း၌ သီတင္းသံုးေနေတာ္မူ၏၊ ထိုအခါ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ရဟန္းတို႔ကို ''ရဟန္းတို႔'' ဟူ၍ ေခၚ ေတာ္မူ၏။
ထိုရဟန္းတို႔သည္ ''အသွ်င္ဘုရား''ဟူ၍ ျမတ္စြာဘုရားအား ျပန္ၾကားေလွ်ာက္ထားကုန္၏၊ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဤစကားကို ေဟာေတာ္မူ၏။
၁၉၉။ ရဟန္းတို႔ ေယာက်္ားျမတ္၏ သံုးဆယ့္ႏွစ္ပါးေသာ ေယာက်္ားျမတ္ 'မဟာပုရိသ' လကၡဏာ တို႔သည္ ရွိကုန္၏၊ အၾကင္လကၡဏာတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ေယာက်္ားျမတ္အား ႏွစ္ပါးေသာ အျဖစ္တို႔သာ လွ်င္ ရွိကုန္၏၊ အျခားတစ္ပါးေသာ အျဖစ္တို႔သည္ မရွိကုန္။
အကယ္၍ လူ႕ေဘာင္၌ ေနေသာ္ တရားေစာင့္ေသာ တရားႏွင့္အညီ မင္းျပဳေသာ သမုဒၵရာေလးစင္း အပိုင္းအျခားရွိသည့္ ေလးကြၽန္းလံုးကို အစိုးရေသာ ရန္အေပါင္းကို ေအာင္ျမင္ေသာ တိုင္းႏိုင္ငံကို တည္ ၿငိမ္ေစေသာ ရတနာခုနစ္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္၏၊ ထို (စၾကဝေတးမင္း) အား ဤရတနာခုနစ္ပါးတို႔သည္ ျဖစ္ကုန္၏၊ ဤ (ရတနာခုနစ္ပါး) တို႔ကား အဘယ္နည္း စၾကာရတနာ ဆင့္ရတနာ ျမင္းရတနာ ပတၱျမားရတနာ မိန္းမျမတ္ရတနာ သူေဌးရတနာ ခုနစ္ခုေျမာက္ေသာ သားႀကီး ရတနာတို႔တည္း။ ထို (စၾကဝေတးမင္း) အား ရဲရင့္ကုန္ေသာ သူရဲေကာင္းအဂၤ႐ုပ္ရွိကုန္ေသာ တစ္ဖက္စစ္ သည္တို႔ကို ႏွိမ္နင္းႏိုင္ကုန္ေသာ အေထာင္မကေသာ သားေတာ္တို႔သည္ ရွိကုန္၏။ ထို (စၾကဝေတးမင္း) သည္ သမုဒၵရာအဆံုးရွိေသာ ဤေျမကို ညႇဥ္းဆဲျခင္း သတ္ျဖတ္ျခင္း မရွိဘဲ တရားသျဖင့္ ေအာင္ျမင္၍ အုပ္စိုး၏။ အကယ္၍ လူ႕ေဘာင္မွ ရဟန္းေဘာင္သို႔ ဝင္ေရာက္ေသာ္ ပူေဇာ္အထူးကို ခံေတာ္မူထိုက္ေသာ (အလံုးစံုေသာတရားတို႔ကို) ကိုယ္တိုင္ မွန္စြာ သိေတာ္မူေသာ ေလာက၌ (ကိေလသာ) အပိတ္အပင္ကို ဖြင့္လွစ္ဖ်က္ဆီးၿပီးေသာ ဘုရားျဖစ္၏။
၂ဝဝ။ အၾကင္လကၡဏာတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ေယာက်္ားျမတ္အား ႏွစ္မ်ဳိးေသာ အျဖစ္တို႔သာလွ်င္ ရွိကုန္၏၊ အျခားေသာ အျဖစ္ မရွိကုန္၊ အကယ္၍ လူ႕ေဘာင္၌ ေနေသာ္ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္၏။ပ။ အကယ္၍ လူ႕ေဘာင္မွ ရဟန္းေဘာင္သို႔ ဝင္ေရာက္ေသာ္ ပူေဇာ္အထူးကို ခံေတာ္မူထိုက္ေသာ (အလံုးစံုေသာ တရားတို႔ကို) ကိုယ္တိုင္ မွန္စြာ သိေတာ္မူေသာ ေလာက၌ (ကိေလသာ) အပိတ္အပင္ကို ဖြင့္လွစ္ ဖ်က္ဆီးၿပီးေသာ ဘုရားျဖစ္၏။
ရဟန္းတို႔ ေယာက်္ားျမတ္၏ သံုးဆယ့္ႏွစ္ပါးေသာ ထိုေယာက်္ားျမတ္ 'မဟာပုရိသ' လကၡဏာ တို႔ ဟူသည္ အဘယ္တို႔နည္းဟူမူ -
ရဟန္းတို႔ ဤေလာက၌ ေယာက်္ားျမတ္သည္ အညီအၫြတ္ ေကာင္းစြာ ထိေသာ ေျခဖဝါးရွိ၏၊ ရဟန္းတို႔ ေယာက်္ားျမတ္သည္ အၾကင္ အညီအၫြတ္ ေကာင္းစြာ ထိေသာ ေျခဖဝါးရွိ၏၊ ရဟန္းတို႔ ဤ (အညီအၫြတ္ ေကာင္းစြာ ထိေသာ ေျခဖဝါးရွိျခင္း) သည္လည္း ေယာက်္ားျမတ္၏ မဟာပုရိသလကၡဏာ ေပတည္း (၁)
ရဟန္းတို႔ တစ္ဖန္ ထို႔ျပင္လည္း ေယာက်္ားျမတ္၏ ေအာက္ေျခဖဝါးျပင္တို႔၌ အကန္႔တစ္ေထာင္ ရွိကုန္ေသာ အကြပ္ပံုေတာင္းတို႔ႏွင့္တကြ အျခင္းအရာအလံုးစံုႏွင့္ ျပည့္စံုကုန္ေသာ စက္ဝန္းတို႔သည္ ျဖစ္ ေပၚလ်က္ ရွိကုန္၏၊ ရဟန္းတို႔ ေယာက်္ားျမတ္၏ ေျခဖဝါးျပင္တို႔၌ အကန္႔တစ္ေထာင္ရွိကုန္ေသာ အကြပ္ ပံုေတာင္းတို႔ႏွင့္တကြ အျခင္းအရာအလံုးစံုႏွင့္ ျပည့္စံုကုန္ေသာ အၾကင္စက္ဝန္းတို႔သည္ ျဖစ္ေပၚကုန္၏။ ရဟန္းတို႔ ဤ (စက္ဝန္းတို႔ ျဖစ္ေပၚျခင္း) သည္လည္း ေယာက်္ားျမတ္၏ မဟာပုရိသလကၡဏာေပတည္း။ (၂)
ရဟန္းတို႔ တစ္ဖန္ ထို႔ျပင္လည္း ေယာက်္ားျမတ္သည္ ရွည္ေသာ ဖေႏွာင့္ရွိ၏။ပ။ (၃)
ရွည္သြယ္ေသာ လက္ေခ်ာင္း ေျခေခ်ာင္းရွိ၏။ (၄)
ႏူးည့ံ ႏုနယ္ေသာ လက္ဖဝါး ေျခဖဝါးရွိ၏။ (၅)
ကြန္ရက္ပမာ ညီညာေသာ လက္ေခ်ာင္း ေျခေခ်ာင္းရွိ၏။ (၆)
ဖမ်က္ျမင့္ေသာ ေျခရွိ၏။ (၇)
ဧဏီသားေကာင္၏ သလံုးျမင္းေခါင္းကဲ့သို႔ေသာ သလံုးျမင္းေခါင္းရွိ၏။ (၈)
မကိုင္းမၫြတ္ဘဲ ရပ္လ်က္ပင္ ႏွစ္ဖက္ေသာ လက္ဝါးျပင္တို႔ျဖင့္ ပုဆစ္ဒူးတို႔ကို သံုးသပ္ႏိုင္၏။ (၉)
အအိမ္ျဖင့္ ဖံုးလႊမ္းေသာ ပုရိသနိမိတ္ရွိ၏။ (၁ဝ)
ေရႊအဆင္းရွိ၏၊ ေရႊႏွင့္တူေသာ (အသား) အေရရွိ၏။ (၁၁)
ေခ်ာေမြ႕ေသာ အသားအေရရွိ၏၊ အသားအေရ ေခ်ာေမြ႕ေသာေၾကာင့္ ျမဴအညစ္အေၾကး မလိမ္းက်ံ (မၿငိကပ္)။ (၁၂)
တစ္ပင္ခ်င္းေပါက္ေသာ ေမြးညင္းရွိ၏၊ ေမြးညင္းေပါက္တို႔ ၌ တစ္ပင္ တစ္ပင္ေသာ ေမြးညင္းတို႔ သာလွ်င္ ေပါက္ကုန္၏။ (၁၃)
အထက္သို႔ ေကာ့တက္ေသာ ေမြးညင္းရွိ၏၊ မ်က္စဥ္းညဳိအဆင္းရွိကုန္ေသာ ေမြးညင္းတို႔သည့္ဖက္နားေတာင္းသဏၭာန္ လက်္ာရစ္လည္၍ အထက္သို႔ ေကာ့တက္လ်က္ ေပါက္ကုန္၏။ (၁၄)
ျဗဟၼာမင္းကဲ့သို႔ ေျဖာင့္မတ္ေသာ ကိုယ္ရွိ၏။ (၁၅)
အရပ္ခုနစ္ပါး၌ (အသား) ၿဖိဳးေမာက္ျခင္း ရွိ၏။ (၁၆)
ျခေသၤ့ကိုယ္ေရွ႕ပိုင္းႏွင့္ တူေသာ ကိုယ္ရွိ၏။ (၁၇)
လက္ျပင္ႏွစ္ဖက္အၾကား၌ (တစ္ျပင္တည္းညီလ်က္) ျပည့္ၿဖိဳးေသာ ေက်ာျပင္ရွိ၏။ (၁၈)
ပေညာင္ပင္ကဲ့သို႔ ဝန္းေသာ ကိုယ္ရွိ၏၊ ထို (ေယာက်္ားျမတ္)၏ အလံသည္ ကိုယ္အရပ္ျမင့္သ ေလာက္ က်ယ္ျပန္႔၏၊ ကိုယ္အရပ္သည္လည္း အလံက်ယ္ျပန္႔သေလာက္ ျမင့္၏။ (၁၉)
ညီညာစြာ လံုးေသာ လည္ပင္းလည္တိုင္ ရွိ၏။ (၂ဝ)
အရသာကို ေဆာင္ေသာ အလြန္ေကာင္းျမတ္ေသာ အေၾကာရွိ၏။ (၂၁)
ျခေသၤ့၏ ေမးႏွင့္တူေသာ ေမးရွိ၏။ (၂၂)
ေလးဆယ္ေသာ သြားရွိ၏။ (၂၃)
ညီၫြတ္ေသာ သြားရွိ၏။ (၂၄)
မက်ဲေသာ သြားရွိ၏။ (၂၅)
အလြန္ျဖဴစင္ေသာ အစြယ္ (ေလးေခ်ာင္း) ရွိ၏။ (၂၆)
ႀကီးမား ရွည္လ်ား ႏူးညံ့ေသာ လွ်ာရွိ၏။ (၂၇)
ျဗဟၼာမင္း၏ အသံႏွင့္တူေသာ အသံရွိ၏၊ ကရဝိက္ငွက္၏ အသံႏွင့္တူေသာ အသံရွိ၏။ (၂၈)
အလြန္ညိဳေသာ မ်က္လံုးရွိ၏။ (၂၉)
ႏြားငယ္မ်က္ေတာင္ႏွင့္တူေသာ မ်က္ေတာင္ရွိ၏။ (၃ဝ)
ရဟန္းတို႔ ေယာက်္ားျမတ္၏ မ်က္ေမွာင္ႏွစ္ခု အၾကား၌ ႏူးညံ့ေသာ လဲဝါဂြမ္းႏွင့္ တူေသာ ျဖဴစင္ေသာ ဥဏၰလုံေမြးရွင္သည္ ေပါက္လ်က္ ရွိ၏၊ ရဟန္းတို႔ ေယာက်္ားျမတ္၏ မ်က္ေမွာင္ႏွစ္ခု အၾကား၌ ႏူးညံ့ေသာ လဲဝါဂြမ္းႏွင့္တူေသာ ျဖဴစင္ေသာ အၾကင္ဥဏၰလံု ေမြးရွင္ ေပါက္လ်က္ ရွိ၏၊ ရဟန္း တို႔ ဤ (ဥဏၰလံုေမြးရွင္ေပါက္လ်က္ ရွိျခင္း) သည္လည္း ေယာက်္ားျမတ္၏ မဟာပုရိသလကၡဏာေပ တည္း။ (၃၁)
ရဟန္းတို႔ ဤေယာက်္ားျမတ္သည္ သင္းက်စ္ဆင္ထားဘိသကဲ့သို႔ေသာ ဦးေခါင္းရွိ၏၊ ရဟန္းတို႔ ေယာက်္ားျမတ္သည္ အၾကင္သင္းက်စ္ဆင္ထားဘိသကဲ့သို႔ေသာ ဦးေခါင္းရွိ၏၊ ရဟန္းတို႔ ဤ (သင္းက်စ္ ဆင္ထားဘိသကဲ့သို႔ေသာ ဦးေခါင္းရွိျခင္း) သည္လည္း ေယာက်္ားျမတ္၏ မဟာပုရိသ လကၡဏာေပတည္း။ (၃၂)
ရဟန္းတို႔ ေယာက်္ားျမတ္၏ ထိုသံုးဆယ့္ႏွစ္ပါးေသာ ေယာက်္ားျမတ္ 'မဟာပုရိသ'လကၡဏာ တို႔သည္ ဤသည္တို႔ ေပတည္း။ ယင္း (လကၡဏာ) တို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ေယာက်္ားျမတ္အား ႏွစ္မ်ဳိးေသာ အျဖစ္တို႔သာလွ်င္ ရွိကုန္၏၊ အျခားေသာ အျဖစ္တို႔ကား မရွိကုန္။
(ထိုေယာက်္ားျမတ္သည္) အကယ္၍ လူ႕ေဘာင္၌ေနေသာ္ တရားေစာင့္ေသာ တရားႏွင့္အညီ မင္းျပဳေသာ သမုဒၵရာေလးစင္း အပိုင္းအျခားရွိသည့္ ေလးကြၽန္းလံုးကို အစိုးရေသာ ရန္အေပါင္းကို ေအာင္ျမင္ေသာ တိုင္းႏိုင္ငံကို တည္ၿငိမ္ေစေသာ ရတနာခုနစ္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ စၾကဝေတးမင္းျဖစ္၏။ပ။ အ ကယ္၍ လူ႕ေဘာင္မွ ရဟန္းေဘာင္သို႔ ဝင္ေရာက္ေသာ္ ပူေဇာ္အထူးကို ခံေတာ္မူထိုက္ေသာ (အလံုးစံုေသာ တရားတို႔ကို) ကိုယ္တိုင္ မွန္စြာ သိေတာ္မူေသာ ေလာက၌ (ကိေလသာ) အပိတ္အပင္ကို ဖြင့္လွစ္ဖ်က္ဆီး ၿပီးေသာ ဘုရားျဖစ္၏။
ရဟန္းတို႔ ေယာက်္ားျမတ္၏ ဤသံုးဆယ့္ႏွစ္ပါးေသာ မဟာပုရိသ လကၡဏာတို႔ကို သာသနာပ ရေသ့တို႔သည္လည္း က်က္မွတ္ထားကုန္၏၊ ထိုသူတို႔သည္ ဤကံကို ျပဳျခင္းေၾကာင့္ ဤလကၡဏာကို့ရ၏ ဟူ၍ကား မသိကုန္။
(၁) သုပၸတိ႒ိတပါဒ လကၡဏာေတာ္
၂ဝ၁။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေမြးဖြားခဲ့ရာ 'ဇာတိ'၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ 'ဘဝ'၊ ေရွး ေနခဲ့ရာ 'ဘံုဌာန'တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက ကုသိုလ္တရားတို႔၌ ျမဲျမံစြာ ေဆာက္တည္၏၊ မဆုတ္မနစ္ ေဆာက္တည္၏၊ ကာယသုစ႐ိုက္ ဝစီသုစ႐ိုက္ မေနာသုစ႐ိုက္၌ လည္းေကာင္း၊ ေပးကမ္း ေဝဖန္ျခင္း၌ လည္းေကာင္း၊ သီလေဆာက္တည္ျခင္း၌လည္းေကာင္း၊ ဥပုသ္ေစာင့္သံုးျခင္း၌လည္းေကာင္း အမိ၌ ျပဳဖြယ္ ဝတ္ကိုျပဳျခင္း အဖ၌ ျပဳဖြယ္ဝတ္ကို ျပဳျခင္း သမဏ၌ ျပဳဖြယ္ဝတ္ကို ျပဳျခင္း ျဗာဟၼဏ၌ ျပဳဖြယ္ဝတ္ကို ျပဳျခင္း အမ်ဳိး၌ ႀကီးသူတို႔ကို အ႐ိုအေသျပဳျခင္း၌လည္းေကာင္း၊ တစ္ပါးေသာ လြန္ျမတ္ေသာ ကုသိုလ္ တရားတို႔၌လည္းေကာင္း ျမဲျမံစြာ ေဆာက္တည္၏၊ မဆုတ္မနစ္ ေဆာက္တည္၏။
ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံကို ျပဳအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္ ဆည္းပူးအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္ ထိုကံ၏ မ်ားသည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္ ျပန္႔ေျပာသည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္ ကိုယ္ခႏၶာပ်က္စီး၍ ေသၿပီးသည္မွ ေနာက္၌ ေကာင္းေသာ လားရာျဖစ္ေသာ နတ္ျပည္၌ ျဖစ္၏။
ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုနတ္ျပည္၌ တစ္ပါးေသာ နတ္တို႔ကို နတ္၌ျဖစ္ေသာ အသက္၊ နတ္၌ျဖစ္ေသာ အဆင္း၊ နတ္၌ျဖစ္ေသာ ခ်မ္းသာ၊ နတ္၌ျဖစ္ေသာ အျခံအရံ၊ နတ္၌ျဖစ္ေသာ အစိုးရျခင္း၊ နတ္၌ ျဖစ္ေသာ ႐ူပါ႐ံု၊ နတ္၌ျဖစ္ေသာ သဒၵါ႐ံု၊ နတ္၌ျဖစ္ေသာ ဂႏၶာ႐ံု၊ နတ္၌ျဖစ္ေသာ ရသာ႐ံု၊ နတ္၌ျဖစ္ေသာ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံုဟု ဆိုအပ္ေသာ ဆယ္ပါးေသာ အရာဌာနတို႔ျဖင့္ သာလြန္၏ (လႊမ္းမိုး၍ တည္၏)။
ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုနတ္ျပည္မွ စုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ ဤမဟာ ပုရိသလကၡဏာကို ရ၏။ အညီအၫြတ္ ေကာင္းစြာထိေသာ ေျခဖဝါးရွိ၏၊ ေျခကို ေျမ၌ အညီအၫြတ္ ခ်၏၊ ေျခကို ေျမမွ အညီအၫြတ္ ႂကြ၏၊ အလံုးစံုေသာ ေျခဖဝါးျပင္တို႔ ျဖင့္ အညီအၫြတ္ ေျမကို ထိ၏။
၂ဝ၂။ ထိုလကၡဏာႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ထိုသူသည္ အကယ္၍ လူ႕ေဘာင္၌ ေနေသာ္ တရားေစာင့္ေသာ တရားႏွင့္အညီ မင္းျပဳေသာ သမုဒၵရာေလးစင္း အပိုင္းအျခားရွိသည့္ ေလးကြၽန္းလံုးကို အစိုးရေသာ ရန္အေပါင္းကို ေအာင္ျမင္ေသာ တိုင္းႏိုင္ငံကို တည္ၿငိမ္ေစေသာ ရတနာခုနစ္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္၏၊ ထို (စၾကဝေတးမင္း) အား ဤရတနာ ခုနစ္ပါးတို႔သည္ ျဖစ္ကုန္၏၊ ဤ (ရတနာ ခုနစ္ပါး)တို႔ကား အဘယ္နည္း၊ စၾကာရတနာ ဆင္ရတနာ ျမင္းရတနာ ပတၱျမားရတနာ မိန္းမျမတ္ ရတနာ သူေဌးရတနာ ခုနစ္ခုေျမာက္ သားႀကီးရတနာတို႔တည္း။ ထို (စၾကဝေတးမင္း) အား ရဲရင့္ကုန္ေသာ သူရဲေကာင္းအဂၤ႐ုပ္ရွိကုန္ေသာ တစ္ဖက္စစ္သည္တို႔ကို ႏွိမ္ႏွင္းႏိုင္ကုန္ေသာ အေထာင္မကေသာ သား ေတာ္တို႔သည္ ရွိကုန္၏၊ ထို (စၾကဝေတးမင္း) သည္ သမုဒၵရာအဆံုးရွိေသာ ဤေျမကို ညႇဥ္းဆဲျခင္း သတ္ ျဖတ္ျခင္းမရွိဘဲ တရားသျဖင့္ ေအာင္ျမင္၍ ခိုးသား ဓားျပ ကင္းေသာ ျပည့္စံုႂကြယ္ဝေသာ ဥပဒ္ ေဘးရန္ မရွိေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးကို အုပ္စိုး၏။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ေသာ ရန္သူျဖစ္ေသာ တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာ လူသားျဖစ္သူသည္ ထိုမင္းကို မပိတ္ပင္ မတားျမစ္ႏိုင္။ မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။
အကယ္၍ လူ႕ေဘာင္မွ ရဟန္းေဘာင္သို႔ ဝင္ေရာက္ေသာ္ ေလာက၌ ပူေဇာ္အထူးကို ခံေတာ္မူထိုက္ေသာ (အလံုးစံုေသာတရားတို႔ကို) ကိုယ္တိုင္ မွန္စြာ သိေတာ္မူေသာ (ကိေလသာ) အပိတ္အပင္ကို ဖြင့္လွစ္ ဖ်က္ဆီးၿပီးေသာ ဘုရားျဖစ္၏။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
ေလာက၌ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ကုန္ေသာ ရန္သူျဖစ္ကုန္ေသာ အတြင္းအပျဖစ္ကုန္ေသာ ရာဂသည့္လည္းေကာင္း ေဒါသသည္လည္းေကာင္း ေမာဟသည္လည္းေကာင္း သမဏသည္လည္းေကာင္း ျဗာဟၼဏ သည္လည္းေကာင္း နတ္သည္လည္းေကာင္း မာရ္နတ္သည္လည္းေကာင္း ျဗဟၼာသည္လည္းေကာင္း တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာ သူသည္လည္းေကာင္း ထိုဘုရားကို မပိတ္ပင္ မတားျမစ္ႏိုင္။ ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ ဤအေၾကာင္းအရာကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာေတာ္မူ၏။
၂ဝ၃။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္ မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁) ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ သစၥာေစာင့္ျခင္း၌လည္းေကာင္း၊ ကုသိုလ္ကမၼပထ တရား ဆယ္ပါး၌လည္းေကာင္း၊ ဣေႁႏၵကို ဆံုးမျခင္း၌လည္းေကာင္း၊ ကိုယ္ ႏႈတ္ ႏွလံုးကို ေစာင့္ျခင္း၌လည္းေကာင္း၊ ကိုယ္ ႏႈတ္ ႏွလံုးကို ျဖဴစင္စြာ ျပဳျခင္း သမထ ဝိပႆနာ၏တည္ရာ သီလကို ေစာင့္ျခင္း ဥပုသ္က်င့္သံုးျခင္းတို႔၌လည္းေကာင္း၊ အလွဴေပးျခင္း၌လည္းေကာင္း၊ သတၱဝါတို႔ကို မညႇဥ္းဆဲျခင္း၌လည္းေကာင္း၊ သတၱဝါတို႔ကို အႏိုင္အထက္မျပဳျခင္း၌လည္းေကာင္း ေမြ႕ေလ်ာ္သည္ျဖစ္၍ ျမဲျမံစြာ ေဆာက္တည္လ်က္ ျပည့္စံုစြာ က်င့္၏။
(၂) ထို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံေၾကာင့္ နတ္ျပည္သို႔ လားရ၏၊ နတ္ခ်မ္းသာ ကိုလည္းေကာင္း၊ ေပ်ာ္ရႊင္ေမြ႕ေလ်ာ္ျခင္းတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ခံစားရ၏၊ ထိုနတ္ျပည္ မွစုေတ၍ တစ္ဖန္ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာသည္ရွိေသာ္ ညီၫြတ္ေသာ ေျခတို႔ျဖင့္ ေျမကို ထိ၏။
(၃) လကၡဏာဖတ္ပုဏၰားတို႔သည္ အညီအၫြတ္ စည္းေဝးကုန္၍ ေျပာၾကား ကုန္၏၊ အညီအၫြတ္ ေျမကို ထိေသာ ေျခရွိေသာ သတို႔သားကို လူသည္လည္း ေကာင္း၊ ရဟန္းသည္လည္းေကာင္း ပိတ္ပင္တားျမစ္ျခင္းငွါ မတတ္ႏိုင္၊ ထို လကၡဏာသည္ ထိုအက်ဳိးကို ျပ၏။
(၄) ဤသတို႔သားသည္ အိမ္၌ေနသည္ ျဖစ္အံ့၊ ထိုသစၥာေစာင့္ျခင္းစေသာ ကံ၏ အက်ဳိးအားျဖင့္ ထိုသတို႔သားကို တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာသူသည္ မပိတ္ပင္ မတား ျမစ္ႏိုင္၊ သူတစ္ပါးတို႔ကို လႊမ္းမိုးႏိုင္၏၊ ရန္သူတို႔သည္ မႏွိပ္စက္ႏိုင္၊ ဤေလာက၌ တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာ လူသားျဖစ္သူသည္ မပိတ္ပင္ မတားဆီးႏိုင္။
(၅) ထိုလကၡဏာႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ သတို႔သားသည္ အကယ္၍ ရဟန္းျပဳအံ့၊ ေလာကနယ္မွ လြတ္ေျမာက္ရာ နိဗၺာန္ကို ရလိုျခင္း 'ေနကၡမၼဆႏၵ' ၌ ေမြ႕ေလ်ာ္ေသာ ပညာ အဆင္အျခင္ႏွင့္ျပည့္စံုေသာ ဘုရားျဖစ္၏၊ သတၱဝါတို႔ထက္ ျမတ္ေသာ ထို ဘုရားသည္ စင္စစ္ ပိတ္ပင္တားဆီးအပ္သည္၏ အျဖစ္သို႔ မေရာက္ႏိုင္၊ ဤသို႔ ျဖစ္ျခင္းသည္ကား ထို (သုပၸတိ႒ိတပါဒလကၡဏာ)၏ သေဘာတည္း။
(၂) ပါဒတလစကၠ လကၡဏာေတာ္
၂ဝ၄။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေမြးဖြားခဲ့ရာ 'ဇာတိ'၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ 'ဘဝ'၊ ေရွးေနခဲ့ရာ 'ဘံုဌာန'တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက လူအမ်ား၏ ခ်မ္းသာကို ေဆာင္ခဲ့၏၊ ထိတ္လန္႔တုန္လႈပ္ဖြယ္ေဘးကို ပယ္ေဖ်ာက္ခဲ့၏၊ တရားႏွင့္ေလ်ာ္စြာ ေစာင့္ေရွာက္မႈ ကာကြယ္မႈ လံုျခံဳေစမႈကိုလည္း စီရင္ခဲ့၏၊ အျခံအရံ ႏွင့္ တကြေသာ အလွဴကိုလည္း ေပးလွဴခဲ့၏။
ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံကို ျပဳအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္ ဆည္းပူးအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္ ထိုကံ၏ မ်ားသည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္ ျပန္႔ေျပာသည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္ ကိုယ္ခႏၶာပ်က္စီး၍ ေသၿပီးသည္မွ ေနာက္၌ ေကာင္းေသာ လားရာျဖစ္ေသာ နတ္ျပည္၌ ျဖစ္၏။ပ။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုနတ္ျပည္မွ စုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ ဤမဟာပုရိသလကၡဏာကို ရ၏။ ေအာက္ေျခဖဝါး အျပင္တို႔၌ အကန္႔တစ္ေထာင္ရွိကုန္ေသာ အကြပ္ပံုေတာင္းႏွင့္တကြ အျခင္းအရာ အလံုးစံုႏွင့္ ျပည့္စံုကုန္ေသာ ေကာင္းစြာ ျပတ္သား ျခားနားေသာ စက္ဝန္းတို႔ ျဖစ္ေပၚလ်က္ ရွိကုန္၏၊ ထိုလကၡဏာႏွင့္ ျပည့္ စံုေသာ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ အကယ္၍ အိမ္၌ ေနအံ့၊ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္၏။ပ။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
မ်ားေသာ အျခံအရံရွိ၏၊ ထိုစၾကဝေတးမင္းအား အျခံအရံတို႔သည္ မ်ားကုန္၏၊ ထိုအျခံအရံတို႔ သည္ကား ပုဏၰားမ်ား သူေဌးသူႂကြယ္မ်ား ဘ႑ာေရးအမတ္မ်ား အမတ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား ဆင္စီးသူရဲမ်ား ျမင္းစီးသူရဲမ်ား တံခါးမွဴးမ်ား အမႈေဆာင္အမတ္မ်ား အတိုင္ပင္ခံအမတ္မ်ား လက္ေအာက္ခံဘုရင္မ်ား ၿမိဳ႕စား နယ္စားမ်ား မင္းညီမင္းသားမ်ားတို႔ ျဖစ္ကုန္၏။ မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။
အကယ္၍ လူ႕ေဘာင္မွ ရဟန္းေဘာင္သို႔ ဝင္ေရာက္ေသာ္ ေလာက၌ ပူေဇာ္အထူးကို ခံေတာ္မူ ထိုက္ေသာ (အလံုးစံုေသာတရားတို႔ကို) ကိုယ္တိုင္ မွန္စြာ သိေတာ္မူေသာ (ကိေလသာ) အပိတ္အပင္ကို ဖြင့္ လွစ္ဖ်က္ဆီးၿပီးေသာ ဘုရားျဖစ္၏။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
မ်ားေသာ အျခံအရံ ရွိ၏၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားအား အျခံအရံတို႔သည္ မ်ားကုန္၏၊ ထိုအျခံအရံတို႔ သည္ကား ရဟန္းေယာက်္ားမ်ား ရဟန္းမိန္းမမ်ား ဥပါသကာေယာက်္ားမ်ား ဥပါသိကာမိန္းမမ်ား နတ္မ်ား လူမ်ား အသုရာမ်ား နဂါးမ်ား ဂႏၶဗၺမ်ားတို႔ ျဖစ္ကုန္၏။ ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကိုရ၏။ ဤအေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာေတာ္မူ၏။
၂ဝ၅။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္ မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁) ေရွးကာလ ေရွးဘဝတို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက လူအမ်ားတို႔၏ ခ်မ္းသာကို ေဆာင္ခဲ့၏၊ ထိတ္လန္႔တုန္လႈပ္ဖြယ္ေဘးကို ပယ္ေဖ်ာက္ခဲ့၏၊ လံုျခံဳေစမႈ ေစာင့္ ေရွာက္မႈ ကာကြယ္မႈတို႔၌ အားထုတ္ခဲ့၏။
(၂) ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံေၾကာင့္ နတ္ျပည္သို႔ လားရ၏၊ နတ္ခ်မ္းသာ ကိုလည္းေကာင္း ေပ်ာ္ရႊင္ေမြ႕ေလ်ာ္ျခင္းတို႔ကိုလည္းေကာင္း ခံစားရ၏၊ ထိုနတ္ျပည္ မွ စုေတ၍ တစ္ဖန္ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာသည္ရွိေသာ္ ႏွစ္ဖက္ေသာ ေျခအျပင္တို႔၌ အလံုးစံု ထက္ဝန္းက်င္ အကြပ္ႏွင့္တကြ အကန္႔တစ္ေထာင္ရွိေသာ စက္ဝန္းတို႔ကို ရ၏။
(၃) လကၡဏာဖတ္ ပုဏၰားတို႔သည္ အညီအၫြတ္ စည္းေဝးကုန္၍ မ်ားစြာေသာ ေကာင္းမႈေၾကာင့္ျဖစ္သည့္ လကၡဏာရွိေသာ သတို႔သားကို ျမင္ေသာ္ ထို သတို႔သားသည္ အျခံအရံမ်ားသည္ ျဖစ္လတၱံ႕၊ ရန္သူကို ႏွိမ္နင္းႏိုင္သည္ ျဖစ္ လတၱံ႕ဟု ေျပာၾကားကုန္၏။
(၄) ထို႔ေၾကာင့္သာလွ်င္ အလံုးစံု ထက္ဝန္းက်င္ အကြပ္ႏွင့္တကြေသာ စက္ဝန္း တို႔ကို ရရွိေသာ ထိုလကၡဏာႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ထိုသတို႔သားသည္ အကယ္၍ ရဟန္းမျပဳေသာ္ စၾကာရတနာကို လည္ေစႏိုင္၏၊ ေျမျပင္အားလံုးကို ဆံုးမအုပ္စိုး ႏိုင္၏၊ ဤေလာက၌ရွိေသာ မင္းတို႔သည္ ထို စၾကာမင္း၏ အရံမင္းမ်ား ျဖစ္ကုန္၏၊ လူအေပါင္းတို႔သည္ ႀကီးေသာ ဘုန္းတန္ခိုးရွိေသာ ထိုစၾကာမင္းကို ထက္ဝန္း က်င္ ေကာင္းစြာ ျခံရံၾကကုန္၏။
(၅) ထိုသို႔ လကၡဏာႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ သတို႔သားသည္ အကယ္၍ ရဟန္းျပဳေသာ္ ေလာကနယ္မွ လြတ္ေျမာက္ရာ နိဗၺာန္ကို ရလိုျခင္း 'ေနကၡမၼဆႏၵ' ၌ ေမြ႕ ေလ်ာ္၏၊ ပညာ အဆင္အျခင္ႏွင့္ ျပည့္စံု၏၊ နတ္ လူ အသုရာ သိၾကား ရကၡိဳသ္ တို႔သည္လည္းေကာင္း၊ ဂႏၶဗၺနတ္ႏွင့္ နဂါးတို႔သည္လည္းေကာင္း၊ ငွက္တို႔သည္ လည္းေကာင္း၊ အေျခေလးေခ်ာင္းရွိေသာ သတၱဝါတို႔သည္လည္းေကာင္း နတ္လူတို႔ ပူေဇာ္ထိုက္ေသာ အတုမရွိေသာ ႀကီးမားေသာ တန္ခိုးရွိေသာ ထိုဘုရားကို ထက္ ဝန္းက်င္ ေကာင္းစြာ ျခံရံၾကကုန္၏။
(၃-၅) အာယတပဏွိ စေသာ လကၡဏာေတာ္ သံုးပါး
၂ဝ၆။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေမြးဖြားခဲ့ရာ'ဇာတိ'၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ 'ဘဝ'၊ ေရွးေနခဲ့ရာ့'ဘံုဌာန'တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက အသက္သတ္ျခင္းကို ပယ္၍ အသက္သတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ခဲ့၏၊ တုတ္ကို ခ်ထားၿပီး ျဖစ္ခဲ့၏၊ လက္နက္ကို ခ်ထားၿပီးျဖစ္ခဲ့၏၊ မေကာင္းမႈမွ ရွက္တတ္၏၊ သနားျခင္းႏွင့္ ျပည့္စံု၏၊ အလံုးစံုေသာ သတၱဝါတို႔၏ အစီးအပြါးတို႔ကို လိုလားလ်က္ ေနခဲ့၏။
ထို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံကို ျပဳအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္ ဆည္းပူးအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္ ထိုကံ၏ မ်ားသည္၏ အျဖစ္ေၾကာင္ ျပန္႔ေျပာသည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္။ပ။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထို နတ္ျပည္မွ စုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ ဤသံုးပါးေသာ မဟာပုရိသ လကၡဏာတို႔ကို ရ၏၊ ရွည္ေသာ ဖေႏွာင့္လည္း ရွိ၏၊ ရွည္ေသာ လက္ေခ်ာင္း ေျခေခ်ာင္းလည္း ရွိ၏၊ ျဗဟၼာမင္းကဲ့သို႔ ေျဖာင့္မတ္ေသာ ကိုယ္လည္းရွိ၏။
ထိုလကၡဏာေတာ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ လူ႕ေဘာင္၌ အကယ္၍ ေနအံ့၊ စၾကဝေတး မင္း ျဖစ္၏။ပ။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္း ဟူမူ -
ရွည္ေသာ အသက္ရွိ၏၊ ၾကာျမင့္စြာ တည္၏၊ ရွည္ေသာ အသက္ကို ေစာင့္၏၊ ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္ေသာ ရန္သူျဖစ္ေသာ တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာ လူသည္ ပဋိသေႏၶႏွင့္ စုတိအၾကား၌ ထိုစၾကာမင္း၏ အသက္ကို သတ္ျခင္းငွါ မတတ္ႏိုင္။ မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ပ။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
ရွည္ေသာ အသက္ရွိ၏၊ ၾကာျမင့္စြာ တည္၏၊ ရွည္ေသာ အသက္ကို ေစာင့္၏၊ ေလာက၌ ဆန္႔ က်င္ဘက္ျဖစ္ကုန္ေသာ ရန္သူျဖစ္ကုန္ေသာ သမဏသည္လည္းေကာင္း ျဗာဟၼဏသည္လည္းေကာင္း နတ္ သည္လည္းေကာင္း မာရ္နတ္သည္လည္းေကာင္း ျဗဟၼာသည္လည္းေကာင္း တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာ သူ သည္လည္းေကာင္း ပဋိသေႏၶႏွင့္ စုတိအၾကား၌ ထိုဘုရား၏ အသက္ကို သတ္ျခင္းငွါ မတတ္ႏိုင္ကုန္။ ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ ဤအေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာေတာ္မူ၏။
၂ဝ၇။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္ မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁) မိမိ၏ ေသျခင္းမွ ေၾကာက္ျခင္းကို သိ၍ (အသက္သတ္ျခင္းမွ)ေရွာင္ၾကဥ္၏၊ ထိုေကာင္းမႈေၾကာင့္ ေသသည့္ေနာက္၌ နတ္ျပည္သို႔ ေရာက္၏၊ ေကာင္းမႈ၏ အက်ဳိးဝိပါက္ကို ခံစားရ၏။
(၂) နတ္ျပည္မွ စုေတ၍ တစ္ဖန္ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာသည္ရွိေသာ္ ဤလူ႕ျပည္၌ ဤမဟာပုရိသလကၡဏာ သံုးပါးတို႔ကို ရ၏၊ ဖံြ႕ၿဖိဳးရွည္လ်ားေသာ ဖေနာင့္ရွိ၏၊ ျဗဟၼာမင္းကဲ့သို႔ ေျဖာင့္မတ္တင့္တယ္ေသာ ေကာင္းျမတ္ေသာ ကိုယ္ ရွိ၏။
(၃) ႏုပ်ဳိေသာ ပံုသဏၭာန္က်ေသာ ေကာင္းျမတ္ တင့္တယ္ေသာ လက္႐ံုး ရွိ၏၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားအား ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႕ကုန္ေသာ လက္ေခ်ာင္း ေျခေခ်ာင္းမ်ား ရွိကုန္၏၊ သံုးပါးေသာ ေယာက်္ားျမတ္ လကၡဏာတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ သတို႔သားကို ၾကာျမင့္စြာ အသက္ရွည္လတၱံ႕ဟု လကၡဏာဖတ္ ပုဏၰားတို႔သည္ ၫႊန္ျပေျပာဆို ၾက ကုန္၏။
(၄) အကယ္၍ လူျဖစ္အံ့၊ ၾကာျမင့္စြာ အသက္ရွည္၏၊ အကယ္၍ ရဟန္းျပဳအံ့၊ ထို႔ထက္ပိုလြန္၍ ၾကာျမင့္စြာ အသက္ရွည္၏၊ ေလ့လာၿပီးသည့္ 'ဝသီေဘာ္' အျဖစ္ သို႔ ေရာက္ေသာ ဣဒၶိပါဒ္ကို ပြါးျခင္းျဖင့္ ၾကာျမင့္စြာ အသက္ရွည္ေစႏိုင္၏။ ဤသို႔ ထိုလကၡဏာသံုးပါးသည္ ဤသို႔ အသက္ရွည္ျခင္း၏ အေၾကာင္းျဖစ္၏။
(၆) သတၱဳႆဒ လကၡဏာေတာ္
၂ဝ၈။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေမြးဖြားခဲ့ရာ 'ဇာတိ'၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ 'ဘဝ'၊ ေရွးေနခဲ့ရာ 'ဘံုဌာန'တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက ျမတ္ေသာ အရသာရွိေသာ ခဲဖြယ္ စားဖြယ္ သာယာဖြယ္ လ်က္ဖြယ့္ေသာက္ဖြယ္တို႔ကို ေပးလွဴခဲ့၏၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံကို ျပဳအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္။ပ။
ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ နတ္ျပည္မွ စုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ ဤမဟာပုရိသ လကၡဏာကို ရ၏၊ အရပ္ခုနစ္ပါး၌ (အသား) ၿဖိဳးေမာက္ျခင္း ရွိ၏၊ လက္ႏွစ္ဖက္ ေျခႏွစ္ဖက္ ပခံုး စြန္းႏွစ္ဖက္ လည္ကုပ္ (ဤအရပ္ခုနစ္ပါးတို႔၌) အသားၿဖိဳးေမာက္ျခင္း ရွိကုန္၏။
ထိုလကၡဏာႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ လူ႕ေဘာင္၌ အကယ္၍ ေနအံ့၊ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္၏။ပ။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
ျမတ္ေသာ အရသာရွိေသာ ခဲဖြယ္ စားဖြယ္ သာယာဖြယ္ လ်က္ဖြယ္ ေသာက္ဖြယ္တို႔ကို ရ၏။ မင္း ျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကိုရ၏။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
ျမတ္ေသာ အရသာရွိေသာ ခဲဖြယ္ စားဖြယ္ သာယာဖြယ္ လ်က္ဖြယ္ ေသာက္ဖြယ္တို႔ကို ရ၏။ ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ ဤအေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာေတာ္မူ၏။
၂ဝ၉။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္ မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁) ျမတ္စြာဘုရားသည္ ျမတ္ေသာ အရသာကို ေပးလွဴတတ္သူ ျဖစ္ခဲ့၍ ျမတ္ေသာ ခဲဖြယ္ စားဖြယ္ လ်က္ဖြယ္ သာယာဖြယ္တို႔ကို ရ၏။ ထိုျမတ္စြာဘုရား သည္ ေကာင္းစြာျပဳေသာ ထိုေကာင္းမႈကံေၾကာင့္ နႏၵဝန္ဥယ်ာဥ္၌ ၾကာျမင့္စြာ ေမြ႕ေလ်ာ္ရ၏။
(၂) ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဤလူ႕ျပည္တြင္ အရပ္ခုနစ္ပါး၌ (အသား) ၿဖိဳးေမာက္ ျခင္းကို ရ၏၊ လက္ ေျခႏူးညံ့ျခင္းကိုလည္း ရ၏၊ လကၡဏာဖတ္အရာ၌ လိမၼာကုန္ေသာ ပုဏၰားတို႔သည္ ထိုသတို႔သားကို ျမတ္ေသာ ခဲဖြယ္ စားဖြယ္ကို ရလြယ္၏ဟု ဆိုကုန္၏။
(၃) အၾကင္ေကာင္းမႈသည္ လူျဖစ္ေသာ သတို႔သားအား ထိုအက်ဳိးကို ၿပီးေစ၏၊ ရဟန္းျပဳေသာ္လည္း ထိုအက်ဳိးကို ရ၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ အလံုးစံုေသာ လူ႕ေဘာင္ အေႏွာင္အဖြဲ႕ကို ျဖတ္ၿပီးေသာ ဘုရားသည္လည္း မြန္ျမတ္ေသာ ခဲဖြယ္ေဘာဇဥ္ကို ရလြယ္၏။
(၇-၈) မုဒုတလုနဟတၳပါဒ-ဇာလဟတၳပါဒ လကၡဏာေတာ္
၂၁ဝ။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေမြးဖြားခဲ့ရာ 'ဇာတိ'၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ 'ဘဝ'၊ ေရွးေနခဲ့ရာ 'ဘံုဌာန' တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက သဂၤဟတရားေလးပါးတို႔ျဖင့္ လူအေပါင္းကို ခ်ီးေျမႇာက္ခဲ့၏။
ထိုသဂၤဟတရား ေလးပါးတို႔သည္ကား -
(၁) ေပးကမ္းစြန္႔ႀကဲျခင္း၊
(၂) ခ်စ္ဖြယ္ေသာစကားကို ဆိုျခင္း၊
(၃) အက်ဳိးစီးပြါးကို က်င့္ေဆာင္ျခင္း၊
(၄) မိမိႏွင့္ ထပ္တူညီမွ် ဆက္ဆံျခင္းတို႔တည္း။
ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုေကာင္းမႈကံကို ျပဳအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္။ပ။
ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုနတ္ျပည္မွ စုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ ဤမဟာပုရိသ လကၡဏာႏွစ္ပါးကို ရ၏၊ ႏူးညံ့ ႏုနယ္ေသာ လက္ဖဝါး ေျခဖဝါးလည္း ရွိ၏၊ ကြန္ရက္ပမာ အေရးအေၾကာင္း ညီညာေသာ လက္ေျခလည္း ရွိ၏။
ထိုလကၡဏာတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ လူ႕ေဘာင္၌ အကယ္၍ ေနအံ့၊ စၾကဝေတး မင္း ျဖစ္၏။ပ။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
ေကာင္းစြာ စည္းလံုးညီၫြတ္ေသာ ပရိသတ္ရွိ၏၊ ထိုမင္း၏ ပရိသတ္တို႔သည္ ေကာင္းစြာ စည္းလံုး ညီၫြတ္ကုန္၏။ ထိုပရိသတ္တို႔သည္ကား ပုဏၰားမ်ား သူေဌးသူႂကြယ္မ်ား ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သား နယ္သူ နယ္သားမ်ား ဘ႑ာေရး အမတ္မ်ား အမတ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား ဆင္စီးသူရဲမ်ား ျမင္းစီးသူရဲမ်ား တံခါးမွဴးမ်ား အမႈေဆာင္အမတ္မ်ား အတိုင္ပင္ခံ အမတ္မ်ား လက္ေအာက္ခံဘုရင္မ်ား ၿမိဳ႕စား နယ္စားမ်ား မင္းညီ မင္းသားမ်ားတို႔ ျဖစ္ကုန္၏။ မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ပ။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
ေကာင္းစြာ စည္းလံုးညီၫြတ္ေသာ ပရိသတ္ရွိ၏၊ ထိုျမတ္စြာဘုရား၏ ပရိသတ္တို႔သည္ ေကာင္းစြာ စည္းလံုးညီၫြတ္ကုန္၏၊ ထိုပရိသတ္တို႔သည္ကား ရဟန္းေယာက်္ားမ်ား ရဟန္းမိန္းမမ်ား ဥပါသကာ ေယာက်္ားမ်ား ဥပါသိကာမိန္းမမ်ား နတ္မ်ား လူမ်ား အသုရာမ်ား နဂါးမ်ားႏွင့္ ဂႏၶဗၺမ်ား ျဖစ္ကုန္၏။ ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ ဤအေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာေတာ္မူ၏။
၂၁၁။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္ မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁) ေပးလွဴျခင္း၊ အက်ဳိးစီးပြားကို က်င့္ေဆာင္ျခင္း၊ ခ်စ္ဖြယ္ေသာစကားကို ဆိုျခင္း၊ မိမိႏွင့္ ထပ္တူ ညီမွ်ေသာ ဆက္ဆံျခင္းတို႔ကို ျပဳလ်က္ မ်ားစြာေသာ လူတို႔အား ဤခ်ီးေျမႇာက္ျခင္းကို က်င့္ေဆာင္၍ ခ်ီးမြမ္းအပ္ေသာ ဂုဏ္ေၾကာင့္ နတ္ျပည္သို႔ လားရ၏။
(၂) နတ္ျပည္မွ စုေတခဲ့၍ တစ္ဖန္ လူ႕ျပည္သို႔ လာသည္ရွိေသာ္ ငယ္ရြယ္ႏုပ်ဳိေသာ သတို႔သားသည္ အလြန္ႏွစ္သက္ဖြယ္ အလြန္တင့္တယ္၍ ႐ႈခ်င္ဖြယ္ရွိေသာ ႏူးညံ့ေသာ လက္ဖဝါး ေျခဖဝါးကိုလည္းေကာင္း ကြန္ရက္ပမာ အေရးအေၾကာင္း ညီညာေသာ လက္ေျခတို႔ကိုလည္းေကာင္း ရ၏။
(၃) ဤေျမျပင္ (ေလာက) ကို အုပ္စိုး၍ ေနေသာ္ စကားကို လိုက္နာေသာ အမႈ ႀကီးငယ္ကို စီရင္တတ္ေသာ စည္း႐ံုးညီၫြတ္ေသာ ပရိသတ္ရွိ၏၊ ခ်စ္ဖြယ္ေသာ စကားကို ဆိုသည္ျဖစ္၍ သတၱဝါတို႔၏ စီးပြါးခ်မ္းသာကို ရွာမွီးလ်က္ အလြန္ ႏွစ္ သက္အပ္ေသာ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ကို က်င့္ေဆာင္တတ္၏။
(၄) အလံုးစံုေသာ ကာမဂုဏ္ခံစားျခင္းကို အကယ္၍ စြန္႔ခဲ့ေသာ္ ဘုရားျဖစ္၍ လူအေပါင္းအား မွန္ေသာ တရားကို ေဟာတတ္၏၊ ထိုဘုရား၏ စကားကို လိုက္ နာၾကသူ လူအမ်ားသည္ တရားကို နာရ၍ အလြန္ၾကည္ညဳိၾကၿပီးလွ်င္ ေလာကုတၱရာ တရားႏွင့္ေလ်ာ္ေသာ အက်င့္ကို က်င့္ကုန္၏။
(၉-၁၀) ဥႆခၤပါဒ-ဥဒၶဂၢေလာမ လကၡဏာေတာ္
၂၁၂။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေမြးဖြားခဲ့ရာ 'ဇာတိ'၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ 'ဘဝ'၊ ေရွးေန ခဲ့ရာ 'ဘံုဌာန' တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက အက်ဳိးႏွင့္ စပ္ေသာ ကုသိုလ္တရားႏွင့္ စပ္ေသာ စကားကို ဆိုတတ္၏၊ လူအမ်ားအား ထို တရားတို႔ကို ထင္ရွားေအာင္ ျပတတ္၏၊ သတၱဝါတို႔၏ အစီးအပြါးကို ေဆာင္ တတ္၏၊ တရားအလွဴကို ေပးတတ္၏။
ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံကို ျပဳအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင္ ့။ပ။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထို နတ္ျပည္မွ စုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ ဤမဟာပုရိသလကၡဏာ ႏွစ္ပါးကို ရ၏၊ ဖမ်က္ျမင့္ေသာ ေျခရွိ၏၊ အထက္သို႔ ေကာ့တက္ေသာ ေမြးညင္းရွိ၏၊ ထိုလကၡဏာႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ထို ျမတ္စြာဘုရားသည္ လူ႕ေဘာင္၌ အကယ္၍ ေနခဲ့ေသာ္ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္၏။ပ။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ- ေလာကီ လူသား အေပါင္းတို႔တြင္ အႀကီးျမတ္ဆံုး ျဖစ္၏၊ အခ်ီးမြမ္းအပ္ဆံုး ျဖစ္၏၊ အခ်ဳပ္ဆံုး ျဖစ္၏၊ အျပ႒ာန္းဆံုး ျဖစ္၏၊ အႏွစ္သက္အပ္ဆံုး ျဖစ္၏။ မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ပ။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ- အားလံုးေသာ သတၱဝါတို႔တြင္ အႀကီးျမတ္ဆံုး ျဖစ္၏၊ အခ် ီးမြမ္းအပ္ဆံုး ျဖစ္၏၊ အခ်ဳပ္ဆံုး ျဖစ္၏၊ အျပ႒ာန္းဆံုး ျဖစ္၏၊ အႏွစ္သက္အပ္ဆံုး ျဖစ္၏။ ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ ဤအေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာေတာ္မူ၏။
၂၁၃။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္ မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁) ေရွးေရွးဘဝ၌ အက်ဳိးႏွင့္စပ္ေသာ ကုသိုလ္တရားႏွင့္စပ္ေသာ စကားကို ေဟာလ်က္ လူအမ်ား၏ အစီးအပြါးကို ျပခဲ့၏၊ သတၱဝါတို႔၏ စီးပြါးခ်မ္းသာကို ေဆာင္ခဲ့၏၊ ဝန္တိုမႈ ကင္းခဲ့၏၊ တရားအလွဴဟူေသာ ယဇ္ကို ပူေဇာ္ခဲ့၏။
(၂) ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ေကာင္းစြာ က်င့္ေသာ ထိုေကာင္းမႈေၾကာင့္ နတ္ ျပည္သို႔ လားရ၏၊ ထိုနတ္ျပည္၌ ေမြ႕ေလ်ာ္ရ၏၊ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာသည္ရွိေသာ္ အျမင့္အျမတ္ အေခါင္အထြတ္ျဖစ္ျခင္းအလို႔ငွါ မဟာပုရိသလကၡဏာ ႏွစ္ပါးတို႔ကို ရ၏။
(၃) ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ အထက္သို႔ ေကာ့တက္ေသာ ေမြးညင္းရွိ၏၊ အသားအေသြးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ အေရတို႔ျဖင့္ ဖံုးလႊမ္းေသာ ေျခဖမ်က္တို႔သည္ ေကာင္းစြာ တည္ကုန္၏၊ ေျခ၏ အထက္၌ အလြန္တင့္တယ္ကုန္၏။
(၄) ထိုသို႔သေဘာရွိေသာ သတို႔သားသည္ လူ႕ေဘာင္၌ အကယ္၍ ေနခဲ့ေသာ္ ေလာကီလူသားတို႔တြင္ အျမတ္ဆံုး (မင္း) အျဖစ္သို႔ ေရာက္၏၊ ထိုသတို႔သားထက္ လြန္ေသာသူ မရွိ၊ ဇမၺဴဒိပ္ကြၽန္းကို လႊမ္းမိုးအုပ္စိုးရ၏။
(၅) ေတာထြက္၍ ရဟန္းျပဳခဲ့ေသာ္ အလံုးစံုေသာ သတၱဝါတို႔တြင္ အျမတ္ဆံုး (ဘုရား) အျဖစ္သို႔ ေရာက္၏၊ ထိုဘုရားထက္ လြန္ေသာသူ မရွိ၊ အလံုးစံုေသာ သတၱေလာကကို လႊမ္းမိုး၍ ေနရ၏။
(၁၁) ဧဏိဇဃၤ လကၡဏာေတာ္
၂၁၄။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေမြးဖြားခဲ့ရာ ' ဇာတိ '၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ 'ဘဝ'၊ ေရွးေနခဲ့ရာ 'ဘုံဌာန'တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက '' ဤသူတို႔သည္ အဘယ္သို႔လွ်င္ လ်င္စြာ သိကုန္အံ့နည္း၊ ဤသူတို႔သည္ အဘယ္သို႔လွ်င္ လ်င္စြာ က်င့္ကုန္အံ့နည္း၊ ဤသူတို႔သည္ အဘယ္သို႔လွ်င္ ၾကာျမင့္စြာ မပင္ ပန္းကုန္အံ့နည္း''ဟု ၾကံစည္၍ သိပၸအတတ္ကိုလည္းေကာင္း၊ ဝိဇၨာအတတ္ကိုလည္းေကာင္း၊ အက်င့္သီလ ကိုလည္းေကာင္း၊ ကမၼႆကတာပညာကိုလည္းေကာင္း ႐ိုေသစြာ (ဂ႐ုတစိုက္) ပို႔ခ်ခဲ့၏ 'သင္ၾကားေပး ခဲ့၏ '။
ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံကို ျပဳအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္။ပ။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထို နတ္ျပည္မွ စုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရိွေသာ္ ဤမဟာပုရိသလကၡဏာကို ရ၏၊ ဧဏီသား ကဲ့သို႔ (ေျပျပစ္ေသာ) သလုံးျမင္းေခါင္း ရွိ၏၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုလကၡဏာႏွင့္ ျပည့္စံု၍ လူ႕ ေဘာင္၌ အကယ္၍ ေနခဲ့ေသာ္ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္၏။ပ။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ- မင္းတို႔အား ထိုက္ကုန္ေသာ မင္းတို႔အဂၤါျဖစ္ကုန္ေသာ မင္းတို႔အသံုးအေဆာင္ျဖစ္ကုန္ေသာ မင္း တို႔အား ေလ်ာက္ပတ္ကုန္ေသာ အၾကင္ဆင္ယာဥ္ ျမင္းယာဥ္ စသည္တို႔ ရွိကုန္၏၊ ထိုဆင္ယာဥ္ ျမင္းယာဥ္စသည္တို႔ကို လ်င္စြာရ၏။ မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ပ။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ- ရဟန္း တို႔အား ထိုက္ကုန္ေသာ ရဟန္းတို႔၏ အ ဂၤါ ျဖစ္ကုန္ေသာ ရဟန္းတို႔၏ အသံုးအေဆာင္ျဖစ္ ကုန္ေသာ ရဟန္းတို႔အား ေလ်ာက္ပတ္ကုန္ေသာ အၾကင္ သကၤန္းစေသာ ပရိကၡရာႏွင့္ ပရိသတ္ေလးပါး စသည္တို႔ ရွိကုန္၏၊ ထို္သကၤန္းစေသာ ပရိကၡရာႏွင့္ ပရိသတ္ေလးပါးစသည္တို႔ကို လ်င္စြာ ရ၏။ ဘုရား ျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ ဤအေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာေတာ္မူ၏။
၂၁၅။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္ မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁) ျမတ္စြာဘုရားသည္ သိပၸအတတ္တို႔၌လည္းေကာင္း၊ ဝိဇၨာအတတ္တို႔၌ လည္းေကာင္း၊ အက်င့္သီလတို႔၌လည္းေကာင္း၊ ကမၼႆကတာပညာတို႔၌လည္း ေကာင္း ''အဘယ္သို႔လွ်င္ (ဤသူတို႔သည္) လ်င္စြာ သိကုန္အံ့နည္း''ဟု အလို ရွိ၏၊ အၾကင္အတတ္သည္ တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာ သူအား ညႇဥ္းဆဲရန္ မျဖစ္၊ ထိုအတတ္ကို လ်င္စြာ သင္ေပး၏၊ ၾကာျမင့္စြာ မပင္ပန္းေစ။
(၂) ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ခ်မ္းသာျခင္း အက်ဳိးကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာ ထို ေကာင္းမႈကံကို ျပဳခဲ့၍ ႏွစ္သက္ဖြယ္ရွိကုန္ေသာ ေကာင္းေသာ သဏၭာန္ရွိကုန္ေသာ ေကာင္းေသာ အမ်ဳိးအစားျဖစ္ကုန္ေသာ အစဥ္အတိုင္း အထက္သို႔ တက္၍ ျပည့္ၿဖိဳးလံုးဝန္းကုန္ေသာ အထက္သို႔ ေကာ့တက္သည့္ အေမြးရွိကုန္ေသာ ေခ်ာ ေမြ႕ေသာ အေရတို႔ျဖင့္ ဖံုးလႊမ္းအပ္ကုန္ေသာ သလုံးျမင္းေခါင္းတို႔ကို ရ၏။
(၃) ထိုသတို႔သားကို ဧဏီသားေကာင္၏ သလုံးျမင္းေခါင္းကဲ့သို႔ေသာ သလုံး ျမင္းေခါင္း 'ဧဏီဇဃၤလကၡဏာ' ရွိေသာသူဟု ပညာရွိတို႔ ဆိုကုန္၏၊ ဤဧဏီဇဃၤ လကၡဏာသည္ လိုေလရာရာ လ်င္စြာ ျပည့္စံုျခင္း၏ လကၡဏာျဖစ္၏၊ ရဟန္း မျပဳေသာ္ လူတို႔ႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္ကုန္ေသာ တိုင္းျပည္ႏိုင္ငံ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာတို႔ကို အလိုရွိေသာအခါ လ်င္စြာ ရ၏။
(၄) ထိုဧဏီဇဃၤလကၡဏာႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ သတို႔သားသည္ အကယ္၍ ရဟန္း ျပဳေသာ္ ေလာကနယ္မွ လြတ္ေျမာက္ရာ နိဗၺာန္ကို ရလိုျခင္း 'ေနကၡမၼဆႏၵ' ၌ ေမြ႕ ေလ်ာ္၏၊ ပညာအဆင္အျခင္ႏွင့္ ျပည့္စံု၏၊ ရဟန္းအား ေလ်ာက္ပတ္ေသာ ပစၥည္း ပရိကၡရာႏွင့္ ပရိသတ္စသည္ကို အလိုရွိေသာအခါ လ်င္စြာရ၏၊ မဆုတ္မနစ္ ျမတ္ေသာလံု႕လႏွင့္ ျပည့္စံု၏။
(၁၂) သုခုမစၧဝိ လကၡဏာေတာ္
၂၁၆။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေမြးဖြားခဲ့ရာ 'ဇာတိ'၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ'ဘဝ'၊ ေရွးေနခဲ့ရာ 'ဘုံဌာန'တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက သမဏကိုလည္းေကာင္း ျဗာဟၼဏကိုလည္းေကာင္း ခ်ဥ္းကပ္၍ အဖန္ဖန္ ေမးျမန္းခဲ့၏။
''အသွ်င္ဘုရား အဘယ္သေဘာသည္ ကုသိုလ္မည္ပါသနည္း၊ အဘယ္သေဘာသည္ အကုသိုလ္ မည္ပါသနည္း၊ အဘယ္သေဘာသည္ အျပစ္ရွိပါသနည္း၊ အဘယ္သေဘာသည္ အျပစ္ကင္းပါသနည္း၊ အဘယ္တရားကို မွီဝဲအပ္ပါသနည္း၊ အဘယ္တရားကို မမွီဝဲအပ္ပါသနည္း၊ အကြၽႏ္ုပ္ျပဳအပ္ေသာ အဘယ္ တရားသည္ ရွည္စြာေသာ ကာလပတ္လံုး အစီးအပြါးမဲ့ျခင္းငွါ ဆင္းရဲျခင္းငွါ ျဖစ္ရာပါသနည္း၊ အကြၽႏ္ုပ္ျပဳ အပ္ေသာ အဘယ္တရားသည္ ရွည္စြာေသာ ကာလပတ္လံုး အစီးအပြါးရွိျခင္းငွါ ခ်မ္းသာျခင္းငွါ ျဖစ္ရာပါသနည္း''ဟု အဖန္ဖန္ ေမးျမန္းခဲ့၏။
ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံကို ျပဳအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္။ပ။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထို နတ္ျပည္မွ စုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ ဤမဟာပုရိသလကၡဏာကို ရ၏၊ ေခ်ာေမြ႕ေသာ အသားအေရ ရွိ၏၊ အသားအေရ ေခ်ာေမြ႕ေသာေၾကာင့္ ကိုယ္၌ ျမဴအညစ္အေၾကး မၿငိကပ္၊ ထို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုလကၡဏာႏွင့္ ျပည့္စံု၍ လူ႕ေဘာင္၌ အကယ္၍ ေနခဲ့ေသာ္ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္၏။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ- ႀ ကီးေသာ ပညာရွိ၏၊ ေလာကီလူသားတို႔တြင္ ပညာအရာ၌ ထိုမင္းႏွင့္တူေသာ တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာ သူသည္လည္းေကာင္း ထိုမင္းထက္ျမတ္ေသာ တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာ သူသည္လည္းေကာင္း မရွိ။ မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ပ။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ- ႀ ကီးေသာ ပညာရွိ၏၊ မ်ားေသာ ပညာရွိ၏၊ ရႊင္ေသာ ပညာရွိ၏၊ လ်င္ေသာ ပညာရွိ၏၊ ထက္ေသာပညာရွိ၏၊ ထိုးထြင္း၍ သိႏိုင္ေသာ ပညာရွိ၏၊ အလံုးစံုေသာ သတၱဝါတို႔တြင္ ပညာအရာ၌ ထိုဘုရားႏွင့္ တူေသာ တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာ သူသည္လည္းေကာင္း၊ ထိုဘုရားထက္ ျမတ္ေသာ တစ္စံု တစ္ေယာက္ေသာ သူသည္လည္းေကာင္း မရွိ။ ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ ဤအၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရား သည္ ေဟာေတာ္မူ၏။
၂၁၇။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁) ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေရွးဘဝတို႔၌ သိလို၍ အဖန္ဖန္ေမးျမန္းခဲ့၏၊ ပညာရွိတို႔ စကားကို လိုက္နာခဲ႕၏၊ ပညာရွိရဟန္းကို ဆည္းကပ္ခဲ့၏၊ အက်ဳိး စီးပြါးကို အလိုရွိသည္ျဖစ္၍ အက်ဳိးစီးပြါးႏွင့္ ယွဥ္ေသာ စကားကို စံုစမ္းခဲ့၏။
(၂) ပညာရျခင္းငွါ ျပဳခဲ့ေသာ ေကာင္းမႈကံေၾကာင့္ လူျဖစ္ေသာအခါ ေခ်ာေမြ႕ေသာ အသားအေရ 'သုခုမစၧဝိလကၡဏာ' ရွိ၏၊ ထိုလကၡဏာေၾကာင့္ ထိုသတို႔သား သည္ သိမ္ေမြ႕နက္နဲေသာ အနက္သေဘာတို႔ကို ဉာဏ္ျဖင့္ သက္ဝင္၍ သိျမင္လတၱ႕ံဟု နိမိတ္ဖတ္အရာ လိမၼာကုန္ေသာ ဆရာတို႔ ေျပာၾကားကုန္၏။
(၃) ထိုသို႔ သေဘာရွိေသာ သတို႔သားသည္ အကယ္၍ ရဟန္း မျပဳသည္ ျဖစ္အံ့၊ စၾကာရတနာကိုလည္ေစႏိုင္၏၊ ေျမျပင္အလံုးကို အုပ္စိုးႏိုင္၏၊ အက်ဳိး အေၾကာင္းကို ဆံုးမရာတို႔၌လည္းေကာင္း၊ အရာဟုတ္ မဟုတ္ ဆင္ျခင္ရာတို႔၌ လည္းေကာင္း၊ ထိုမင္းႏွင့္ တူေသာသူသည္လည္းေကာင္း၊ ထိုမင္းထက္ျမတ္ေသာ သူသည္လည္းေကာင္း မရွိ။
(၄) ထိုသို႔သေဘာရွိေသာ သတို႔သားသည္ အကယ္၍ ရဟန္းျပဳခဲ့ေသာ္ ဝဋ္ဆင္းရဲမွ ထြက္ေျမာက္လိုျခင္း 'ေနကၡမၼဆနၵ' ၌ အလြန္ေမြ႕ေလ်ာ္၏၊ ပညာအဆင္ အျခင္ႏွင့္ ျပည့္စံု၏၊ ထူးျမတ္ေသာ (အရဟတၱမဂ္) ဉာဏ္ကို ရ၏၊ အတုမရွိေသာ (သဗၺညဳတ)ဉာဏ္သို႔ ေရာက္၏၊ ျမတ္ေသာ ေျမႀကီးအထုႏွင့္ တူေသာ ပညာ ရွိ၏။
(၁၃) သုဝဏၰဝဏၰ လကၡဏာေတာ္
၂၁၈။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ 'ေရွးေမြးဖြားခဲ့ရာ 'ဇာတိ'၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ'ဘဝ'၊ ေရွးေနခဲ့ရာ 'ဘုံဌာန'တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက အမ်က္မထြက္ခဲ့၊ စိတ္ပင္ပန္းျခင္း မမ်ားခဲ့၊ မ်ားစြာဆိုေသာ္လည္း ေဒါသအစြမ္းျဖင့္ အၿငိအစြန္း မရွိခဲ့၊ အမ်က္မထြက္ခဲ့၊ စိတ္မနာခဲ့၊ ရန္ၿငဳိးမသိုခဲ့၊ အမ်က္ထြက္ျခင္းကို လည္းေကာင္း၊ ျပစ္မွားျခင္းကိုလည္းေကာင္း၊ ႏွလံုးမသာျခင္းကိုလည္းေကာင္း ထင္ရွားမျပခဲ့။
ခံုခ်ည္ေခ်ာျဖင့္ ရက္လုပ္အပ္ကုန္ေသာ ဝါခ်ည္ေခ်ာျဖင့္ ရက္လုပ္အပ္ကုန္ေသာ ပိုးခ်ည္ေခ်ာျဖင့္ ရက္လုပ္အပ္ကုန္ေသာ သိုးေမြး 'ကမၺလာ' ခ်ည္ေခ်ာျဖင့္ ရက္လုပ္အပ္ကုန္ေသာ သိမ္ေမြ႕ႏူးညံ့ကုန္ေသာ ခင္းႏီွးဝတ္႐ံုတို႔ကို ေပးလွဴခဲ့၏၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံကို ျပဳအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္။ပ။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုနတ္ျပည္မွ စုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ ဤမဟာ ပုရိသလကၡဏာကို ရ၏၊ ေရႊအဆင္းရွိ၏၊ ေရႊႏွင့္ တူေသာ အသားအေရရွိ၏၊ ထိုလကၡဏာႏွင့္ျပည့္စံုေသာ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ လူ႕ေဘာင္၌ အကယ္၍ ေနခဲ့ေသာ္ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္၏။ပ။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ- ခံုခ် ည္ေခ်ာျဖင့္ ရက္လုပ္အပ္ကုန္ေသာ ဝါခ်ည္ေခ်ာျဖင့္ ရက္လုပ္အပ္ကုန္ေသာ ပိုးခ်ည္ေခ်ာျဖင့္ ရက္ လုပ္အပ္ကုန္ေသာ သိုးေမြး 'ကမၺလာ' ခ်ည္ေခ်ာျဖင့္ ရက္လုပ္အပ္ကုန္ေသာ သိမ္ေမြ႕ႏူးညံ့ေသာ ခင္းႏီွး ဝတ္႐ံုတို႔ကို ရ၏။ မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ပ။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ- ခံုခ် ည္ေခ်ာျဖင့္ ရက္လုပ္အပ္ကုန္ေသာ ဝါခ်ည္ေခ်ာျဖင့္ ရက္လုပ္အပ္ကုန္ေသာ ပိုးခ်ည္ေခ်ာျဖင့့္ရက္လုပ္အပ္ကုန္ေသာ သိုးေမြး'ကမၺလာ'ခ်ည္ေခ်ာျဖင့္ ရက္လုပ္အပ္ကုန္ေသာ သိမ္ေမြ႕ႏူးညံ့ေသာ ခင္းႏီွး ဝတ္႐ံုတို႔ကို ရ၏။ ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ ဤအေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာ ေတာ္မူ၏။
၂၁၉။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္ မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁) ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေရွးဘဝတို႔၌ လူအျဖစ္ တည္ေနစဥ္အခါက အမ်က္မထြက္ျခင္းကို ေဆာက္တည္ခဲ့၏၊ အလွဴအတန္းကိုလည္း ေပးခဲ့၏၊ သိမ္ေမြ႕ ကုန္ေသာ ေကာင္းေသာ အဆင္းရွိကုန္ေသာ အဝတ္အထည္တို႔ကိုလည္း ေျမျပင္ အႏွံ႕ သည္းထန္စြာရြာေသာ မိုးကဲ့သို႔ ေပးလွဴ စြန္႔ႀကဲခဲ့၏။
(၂) ထိုေကာင္းမႈကို ျပဳေသာေၾကာင့္ ဤလူ႕ျပည္မွ စုေတခဲ့ေသာ္ နတ္ျပည္၌ ျဖစ္၍ ေကာင္းမႈကံ၏ အက်ဳိးကို ခံစားရ၏၊ ေရႊသားပကတိႏွင့္တူေသာ ကိုယ္ရွိ၏၊ နတ္တကာတို႔ထက္ ျမတ္ေသာ သိၾကားမင္းကဲ့သို႔ ဤနတ္ျပည္၌ လႊမ္းမိုးအုပ္စိုး ရ၏။
(၃) ဤလူ႕ျပည္သို႔ ေရာက္လာျပန္ေသာ္ ဤသူသည္ ရဟန္း မျပဳလို၍ လူ႕ ေဘာင္၌ အကယ္၍ ေနခဲ့ေသာ္ က်ယ္စြာေသာ ေျမျပင္အလံုးကို လႊမ္းမိုး၍ ဆံုးမ အုပ္စိုးႏိုင္၏ (စၾကဝေတးမင္းျဖစ္၏)၊ အလြန္ထူးျမတ္ေသာ အဝတ္တန္ဆာကိုရ၏၊ အညစ္အေၾကး ကင္း၍ စင္ၾကယ္သန္႔ရွင္းေသာ အေရအဆင္းကိုလည္း ရ၏။
(၄) အကယ္၍ ရဟန္းေဘာင္သို႔ ခ်ဥ္းကပ္အံ့၊ သည္းခံျခင္းဂုဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ထိုရဟန္းသည္ သင္းပိုင္ ဧကသီ ဒုကုဋ္ဟူေသာ အဝတ္သကၤန္းႏွင့္ တကြ ျမတ္ေသာ ေကာ္ေဇာအခင္း စသည္တို႔ကို ရလြယ္၏၊ ျပဳအပ္ေသာ ေကာင္းမႈ၏ ပ်က္စီးျခင္း သည္ မျဖစ္။
(၁၄) ေကာေသာဟိတ ဝတၳဂုယွ လကၡဏာေတာ္
၂၂ဝ။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေမြးဖြားခဲ့ရာ 'ဇာတိ'၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ'ဘဝ'၊ ေရွးေန ခဲ့ရာ 'ဘုံဌာန' တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက ၾကာျမင့္စြာ ေပ်ာက္ကြယ္ေနကုန္ေသာ ၾကာျမင့္စြာ ကဲြကြာေနကုန္ေသာ အမ်ဳိးအေဆြတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ အလြန္ခ်စ္အပ္ေသာ အေဆြခင္ပြန္းတို႔ကိုလည္းေကာင္း ေပါင္းဆံု ညီၫြတ္ေစခဲ့၏။
သားႏွင့္အမိကိုလည္း ေပါင္းဆံုညီၫြတ္ေစခဲ့၏။
အမိႏွင့္သားကိုလည္း ေပါင္းဆံုညီၫြတ္ေစခဲ့၏။
သားႏွင့္အဖကိုလည္း ေပါင္းဆံုညီၫြတ္ေစခဲ့၏။
အဖႏွင့္သားကိုလည္း ေပါင္းဆံုညီၫြတ္ေစခဲ့၏။
ညီႏွင့္အစ္ကို အစ္ကိုႏွင့္ညီကိုလည္း ေပါင္းဆံုညီၫြတ္ေစခဲ့၏။
ႏွမႏွင့္ေမာင္ကိုလည္း ေပါင္းဆံုညီၫြတ္ေစခဲ့၏။
ေမာင္ႏွင့္ႏွမကိုလည္း ေပါင္းဆံုညီၫြတ္ေစခဲ့၏။
ညီမႏွင့္အစ္မ အစ္မႏွင့္ညီမကိုလည္း ေပါင္းဆံုညီၫြတ္ေစခဲ့၏။
ေပါင္းဆံုညီၫြတ္ျခင္းကို ျပဳ၍ ဝမ္းေျမာက္ေစခဲ့၏။
ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံကို ျပဳအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္။ပ။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထို နတ္ျပည္မွ စုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ ဤမဟာပုရိသလကၡဏာကို ရ၏၊ အအိမ္ျဖင့္ ဖံုးလႊမ္းအပ္ေသာ ပုရိသနိမိတ္ရွိ၏၊ ထိုလကၡဏာႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ လူ႕ေဘာင္၌ အကယ္၍ ေနခဲ့ေသာ္ စၾကဝေတးမင္းျဖစ္၏။ပ။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ-
မ်ားေသာ သားရွိ၏၊ ထိုစၾကဝေတးမင္းအား အေထာင္မကေသာ သားတို႔သည္ ရွိကုန္၏၊ ရဲရင့္ ကုန္၏၊ သူရဲေကာင္းအဂၤ႐ုပ္ရွိကုန္၏၊ တစ္ဖက္စစ္သည္တို႔ကို ႏိွမ္နင္းႏိုင္ကုန္၏။ မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ပ။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ- မ် ားေသာ (တပည့္) သားရွိ၏၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားအား အေထာင္မကေသာ (တပည့္) သားတို႔သည္ ရွိကုန္၏၊ ရဲရင့္ကုန္၏၊ သူရဲေကာင္းအဂၤ႐ုပ္ရွိကုန္၏၊ (ဆန္႔က်င္ဘက္အယူဝါဒရွိသူ) တစ္ဖက္စစ္သည္ တို႔ကို ႏိွမ္နင္းႏိုင္ကုန္၏။ ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ ဤအေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာေတာ္မူ၏။
၂၂၁။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္ မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁) ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေရွးဘဝတို႔၌ ၾကာျမင့္စြာ ေပ်ာက္ကြယ္ေနကုန္ေသာ ၾကာျမင့္စြာ ကဲြကြာေနကုန္ေသာ ေဆြမ်ဳိးတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ အလြန္ခ်စ္ အပ္ေသာ အေဆြခင္ပြန္းတို႔ကိုလည္းေကာင္း ေပါင္းဆံုညီၫြတ္ေစခဲ့၏၊ ေပါင္းဆံု ညီၫြတ္ျခင္းကို ျပဳ၍ ဝမ္းေျမာက္ေစခဲ့၏။
(၂) ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုေကာင္းမႈေၾကာင့္ နတ္ျပည္သို႔ လားရ၏၊ နတ္ ခ်မ္းသာကိုလည္းေကာင္း၊ ေပ်ာ္ရႊင္ေမြ႕ေလ်ာ္ျခင္းတို႔ကိုလည္းေကာင္း ခံစားရ၏၊ ထို နတ္ျပည္မွ စုေတ၍ တစ္ဖန္ လူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ အအိမ္ျဖင့္ ဖံုး လႊမ္းေသာ ပုရိသနိမိတ္ကို ရ၏။
(၃) ထိုသို႔သေဘာရွိေသာ စၾကဝေတးမင္းသည္ မ်ားေသာ သားရွိ၏၊ အေထာင္ မကေသာ သားတို႔သည္ ရွိကုန္၏၊ ရဲရင့္ကုန္၏၊ သူရဲေကာင္းအဂၤ႐ုပ္ရွိကုန္၏၊ ရန္ သူကို ႏိွမ္နင္းႏိုင္ကုန္၏၊ လူအေပါင္းအား ႏွစ္သက္ျခင္းကို ျဖစ္ေစႏိုင္ကုန္၏၊ ခ်စ္ ဖြယ္ေသာစကားကို ဆိုတတ္ကုန္၏။
(၄) ရဟန္းအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေသာ ျမတ္စြာဘုရားအား စကားကို လိုက္နာကုန္ေသာ မ်ားစြာကုန္ေသာ (တပည့္)သားတို႔သည္ ရွိကုန္၏၊ လူအားလည္းေကာင္း၊ ရဟန္းအားလည္းေကာင္း ထိုလကၡဏာသည္ ထို အက်ဳိးကို ၫႊန္ျပ၏။
ပဌမအခန္းၿပီး၏။
(၁၅-၁၆) ပရိမ႑လç အေနာနမ ဇဏၰဳပရိမသန လကၡဏာေတာ္
၂၂၂။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေမြးဖြားခဲ့ရာ 'ဇာတိ '၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ 'ဘဝ '၊ ေရွးေန ခဲ့ရာ 'ဘံုဌာန'တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက လူအမ်ားအား ခ်ီးေျမႇာက္မႈကို ၾကည့္႐ႈဆင္ျခင္လတ္ေသာ္ မည္သူသည္ မည္သည့္အရာႏွင့္ တူသည္ကို သိ၏၊ မိမိကိုယ္တိုင္ သိ၏၊ '' ဤသူသည္ ဤအလွဴကို ခံထိုက္၏၊ ဤသူသည္ ဤအလွဴကို ခံထိုက္၏''ဟု ပုဂၢိဳလ္ျမတ္ကို သိ၏၊ ပုဂၢိဳလ္ထူးကို သိ၏။
ေရွးအခါ ထိုထိုသို႔ေသာ ဘဝ၌ ပုဂၢဳိလ္ထူးကို သိ၍ ထိုက္တန္သည့္အေလ်ာက္ ေပးလွဴျခင္း စသည္ကို ျပဳခဲ့၏၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံကို ျပဳအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္။ပ။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုနတ္ျပည္မွ စုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ ဤမဟာပုရိသလကၡဏာ ႏွစ္ပါးတို႔ကို ရ၏၊ ပေညာင္ပင္ကဲ့သို႔ ဝန္းေသာ ကိုယ္ရွိ၏၊ မကိုင္းမၫြတ္ဘဲ ရပ္လ်က္ပင္ ႏွစ္ဖက္ေသာ လက္ဝါး အျပင္တို႔ျဖင့္ ပုဆစ္ဒူးတို႔ကို သံုးသပ္ဆုပ္နယ္ႏိုင္၏။
ထိုလကၡဏာတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ လူ႕ေဘာင္၌ အကယ္၍ ေနခဲ့ေသာ္ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္၏။ပ။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ- အသံုး အေဆာင္ ႂကြယ္ဝ၏၊ ေျမ၌ျမႇဳပ္၍ထားေသာ မ်ားေသာ ဥစၥာရွိ၏၊ ေန႔စဥ္သံုး မ်ားေသာ စည္းစိမ္ဥစၥာရွိ၏၊ မ်ားစြာေသာ ေရႊ ေငြ ရတနာရွိ၏၊ ႏွစ္သက္ဖြယ္ မ်ားစြာေသာ အဆင္တန္ဆာရွိ၏၊့ေန႔စဥ္ထုတ္၍ သံုးစဲြေသာ မ်ားစြာေသာ ဥစၥာစပါးရွိ၏။ ျပည့္ေသာ ဘ႑ာ က်ီၾကရွိ၏၊ မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ပ။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ- ဥစၥာႂကြယ္ ဝ၏၊ မ်ားေသာ ဥစၥာရွိ၏၊ မ်ားေသာ အသံုးအေဆာင္ရွိ၏၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားအား ဤဥစၥာတို႔သည္ ျဖစ္ကုန္၏၊ ဤဥစၥာတို႔သည္ အဘယ္နည္း။
ယံုၾကည္ျခင္း 'သဒၶါ ' ဥစၥာ၊ အက်င့္ ' သီလ ' ဥစၥာ၊ မေကာင္းမႈမွ ရွက္ျခင္း ' ဟိရီ' ဥစၥာ၊ မေကာင္းမႈမွ လန္႔ျခင္း ' ၾသတၱပၸ ' ဥစၥာ၊ အၾကားအျမင္မ်ားျခင္း 'ဗဟုသုတ' ဥစၥာ၊ စြန္႔ႀကဲျခင္း 'စာဂ' ဥစၥာ၊ အျပားအား ျဖင့္သိျခင္း 'ပညာ' ဥစၥာတို႔တည္း။ ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ ဤအေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာေတာ္မူ၏။
၂၂၃။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္ မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁) ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးအခါ ထိုထိုဘဝတို႔၌ လူအမ်ားအား ခ်ီးေျမႇာက္မႈ ကို ႏိႈင္းဆဆင္ျခင္၍ ဤသူသည္ ဤအလွဴကို ခံထိုက္၏ဟူ၍ ေကာင္းစြာ ၾကည့္႐ႈ လ်က္ ပုဂၢိဳလ္ထူးကို သိ၍ ထိုက္သင့္သည့္ အေလ်ာက္ ေပးလွဴျခင္းစသည္ကို ျပဳခဲ့၏။
(၂) ထိုေကာင္းမႈေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားသည္ မကိုင္းမၫြတ္ဘဲ ေျမ၌ ရပ္လ်က္ ပင္ ႏွစ္ဖက္ေသာ လက္ဝါးအျပင္တို႔ျဖင့္ ပုဆစ္ဒူးဝန္းတို႔ကို ထိကိုင္ သံုးသပ္ႏိုင္၏၊ ႂကြင္းေသာ ကုသိုလ္ကံ၏ အက်ဳိးေၾကာင့္ ပေညာင္ပင္ကဲ့သို႔ ဝန္းေသာ ကိုယ္ရွိ၏။
(၃) အထူးထူး အျပားျပား မ်ားေသာ လကၡဏာကို သိကုန္ေသာ အလြန္သိမ္ ေမြ႕ေသာ ပညာရွိကုန္ေသာ ပုဏၰားတို႔သည္ ''ငယ္ရြယ္ႏုပ်ဳိေသာ ဤသတို႔သား သည္ လူတို႔အား ထိုက္ကုန္ေသာ အထူးထူး အျပားျပား မ်ားကုန္ေသာ ဥစၥာ ပစၥည္းတို႔ကို ရ၏။ (၄) ဤလူ႕ျပည္၌ အကယ္၍ ေျမျပင္အလံုးကို အစိုးရေသာ မင္းျဖစ္အံ့၊ ထို မင္းအား လူတို႔ႏွင့္ ေလ်ာ္ကုန္ေသာ ေလာကီစည္းစိမ္တို႔သည္ မ်ားစြာ ျဖစ္ကုန္၏၊ အလုံးစံုေသာ ေလာကီစည္းစိမ္ကို အကယ္၍ စြန္႔အံ့၊ အတုမရွိ အျမတ္ဆံုး (အရဟတၱမဂ္ဉာဏ္ သဗၺညဳတဉာဏ္ဟူေသာ) ဥစၥာကို ရ၏''ဟု ေျပာၾကားကုန္၏။
(၁၇-၁၉) သီဟ ပုဗၺဒၥကာယ စေသာ လကၡဏာ သံုးပါး
၂၂၄။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေမြးဖြားခဲ့ရာ 'ဇာတိ'၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ 'ဘဝ'၊ ေရွးေန ခဲ့ရာ 'ဘံုဌာန'တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက လူအမ်ား၏ အက်ဳိးကို အလိုရွိ၏၊ အက်ဳိးစီးပြါးကို အလိုရွိ၏၊ ခ်မ္း သာကို အလိုရွိ၏၊ ေယာဂကုန္ျခင္းကို အလိုရွိ၏၊ ''အသို႔လွ်င္ ဤသူတို႔ကို ယံုၾကည္မႈ 'သဒၶါ' တရားျဖင့္ တိုးပြါးေစကုန္ရအံ့နည္း၊ အက်င့္ 'သီလ' ျဖင့္ တိုးပြါးေစကုန္ရအံ့နည္း၊ တရားစာေပသင္ၾကားမႈျဖင့္ တိုးပြါး ေစကုန္ရအံ့နည္း၊ စြန္႔ႀကဲလွဴဒါန္းမႈျဖင့္ တိုးပြါးေစကုန္ရအံ့နည္း၊ သစၥာတရားျဖင့္ တိုးပြါးေစကုန္ရအံ့ နည္း၊ အသိဉာဏ္ျဖင့္ တိုးပြါးေစကုန္ရအံ့နည္း၊ ဥစၥာစပါးျဖင့္ တိုးပြါးေစကုန္ရအံ့နည္း၊ လယ္ယာကိုင္း ကြၽန္းျဖင့္ တိုးပြါးေစကုန္ရအံ့နည္း၊ အေျခႏွစ္ေခ်ာင္း အေျခေလးေခ်ာင္း တိရစၧာန္တို႔ျဖင့္ တိုးပြါးေစကုန္ရ အံ့နည္း၊ သားမယားတို႔ျဖင့္ တိုးပြါးေစကုန္ရအံ့နည္း၊ အေစအပါး အလုပ္သမားတို႔ျဖင့္ တိုးပြါးေစကုန္ရ အံ့နည္း၊ ေဆြမ်ဳိးဉာတိတို႔ျဖင့္ တိုးပြါးေစကုန္ရအံ့နည္း၊ မိတ္သဂၤဟတို႔ျဖင့္ တိုးပြါးေစကုန္ရအံ့နည္း၊ အဆက္အႏြယ္တို႔ျဖင့္ တိုးပြါးေစကုန္ရအံ့နည္း''ဟု အလိုရွိ၏။
ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံကို ျပဳအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္။ပ။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထို နတ္ျပည္မွ စုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ ဤမဟာပုရိသလကၡဏာ သံုးပါးကို ရ၏၊ ျခေသၤ့ကိုယ္ေရွ႕ပိုင္းႏွင့္ တူေသာ ကိုယ္ရွိ၏၊ လက္ျပင္ႏွစ္ဖက္အၾကား၌ (တစ္ျပင္တည္းညီလ်က္) ျပည့္ၿဖဳိး့ေသာ အသားရွိ၏၊ ညီညာစြာ လံုးေသာ လည္ပင္းလည္တိုင္ ရွိ၏၊ ထိုလကၡဏာတို႔ႏွင့္ျပည့္စံုေသာ ထို ျမတ္စြာဘုရားသည္ လူ႕ေဘာင္၌ အကယ္၍ ေနခဲ့ေသာ္ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္၏။ပ။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
မဆုတ္ယုတ္ေသာ သေဘာရွိ၏၊ ဥစၥာစပါး လယ္ယာ ကိုင္းကြၽန္း အေျခႏွစ္ေခ်ာင္း အေျခေလးေခ်ာင္း သတၱဝါမ်ား သားမယား အေစအပါး အလုပ္သမား ေဆြမ်ဳိးဉာတိ မိတ္သဂၤဟ အႏြယ္ အဆက္တို႔မွ မဆုတ္ယုတ္၊ အလံုးစံု ျပည့္စံုျခင္းမွ မဆုတ္ယုတ္။ မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ပ။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
မဆုတ္ယုတ္ေသာ သေဘာရွိ၏၊ သဒၶါ သီလ သုတ စာဂ ပညာတို႔မွ မဆုတ္ယုတ္၊ အလံုးစံုျပည့္စံု ျခင္းမွ မဆုတ္ယုတ္။ ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ ဤအေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာ ေတာ္မူ၏။
၂၂၅။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁-၂) ျမတ္စြာဘုရားသည္ သဒၶါ သီလ သုတ စာဂ ပညာ သစၥာတရားႏွင့္ မ်ားစြာေသာ ျမတ္ေသာဂုဏ္တို႔မွလည္းေကာင္း ဥစၥာ စပါး လယ္ယာ သားမယား အေျခႏွစ္ေခ်ာင္း အျခေလးေခ်ာင္းသတၱဝါ ေဆြမ်ဳိးဉာတိ မိတ္သဂၤဟ အႏြယ္ အဆက္ႏွင့္ ခြန္အားမွလည္းေကာင္း၊ ႏွစ္ပါးစံုေသာ ႐ုပ္အဆင္းႏွင့္ ခ်မ္းသာျခင္းတို႔ မွလည္းေကာင္း သူတစ္ပါးတို႔သည္ အသို႔လွ်င္ မဆုတ္ယုတ္ဘဲ ရွိပါကုန္အံ့နည္းဟု အလိုရွိ၏၊ အက်ဳိးစီးပြါးမ်ားျခင္း ေအာင္ျမင္ျခင္းကိုသာလွ်င္ ေတာင့္တ၏။
(၃) ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးဘဝတို႔၌ ေကာင္းစြာ ျပဳအပ္ေသာ ထိုေကာင္းမႈ ေၾကာင့္ ျခေသၤ့ကိုယ္ေရွ႕ပိုင္းႏွင့္ တူေသာ ေကာင္းေသာ ကိုယ္သဏၭာန္ရွိ၏၊ ညီညာ စြာလံုးေသာ လည္ပင္း လည္တိုင္ ရွိ၏၊ လက္ျပင္ႏွစ္ဖက္အၾကား၌ (တစ္ျပင္တည္း ညီလ်က္) ျပည့္ၿဖဳိးေသာ အသားရွိ၏၊ ထို (ျမတ္စြာဘုရား)၏ ထို (ျခေသၤ့ကိုယ္ ေရွ႕ပိုင္းႏွင့္ တူေသာ ကိုယ္ရွိျခင္းစေသာ လကၡဏာသံုးပါး) သည္ (သဒၶါတရား ဥစၥာစပါး စသည္၏) မဆုတ္ယုတ္ေၾကာင္း ပုဗၺနိမိတ္တည္း။
(၄) ထိုသတို႔သားသည္ လူျဖစ္ေသာ္ ဥစၥာ စပါး လယ္ယာ သားမယား အေျခ ႏွစ္ေခ်ာင္း အေျခေလးေခ်ာင္း သတၱဝါတို႔ျဖင့္ တိုးပြါး၏၊ ေၾကာင့္ၾကတြယ္တာမႈ ကင္းေသာ ရဟန္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အတူမရွိေသာ မဆုတ္ယုတ္ေသာ သေဘာရွိေသာ သဗၺညဳတဉာဏ္သို႔ ေရာက္၏။
(၂၀) ရသဂၢသဂၢိတာ လကၡဏာေတာ္
၂၂၆။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေမြးမြားခဲ့ရာ 'ဇာတိ'၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ 'ဘဝ'၊ ေရွးေနခဲ့ရာ 'ဘံုဌာန'တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက လက္ျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တုတ္ျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လက္နက္ျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း သတၱဝါတို႔ကို ညႇဥ္းဆဲျခင္းသေဘာ မရွိ။
ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံကို ျပဳအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္။ပ။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထို နတ္ျပည္မွ စုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ ဤမဟာပုရိသလကၡဏာကို ရ၏၊ အရသာကို ေဆာင္ေသာ အလြန္ေကာင္းျမတ္ေသာ အေၾကာရွိ၏၊ လွ်ာဖ်ား၌တင္အပ္ေသာ ႏွမ္းတစ္လံုးမွ်ေလာက္ေသာ အစာကို တစ္ကိုယ္လံုးပ်ံ႕ႏွံ႕ေအာင္ ေဆာင္ႏိုင္ကုန္ေသာ အလြန္ေကာင္းျမတ္ကုန္ေသာ ရသဟရဏီ အေၾကာတို႔သည္ ထိုျမတ္စြာဘုရား၏ လည္ပင္းလည္တိုင္၌ ရွိကုန္၏၊ ထိုလကၡဏာႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ထို ျမတ္စြာဘုရားသည္ လူ႕ေဘာင္၌ အကယ္၍ ေနခဲ့ေသာ္ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္၏။ပ။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
အနာကင္း၏၊ ေရာဂါကင္း၏၊ မေအးလြန္း မပူလြန္းေသာ အညီအၫြတ္အစာကို ေၾကေစႏိုင္ေသာဝမ္းမီးႏွင့္ ျပည့္စံု၏။ မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ပ။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
အနာကင္း၏၊ ေရာဂါကင္း၏၊ ကမၼ႒ာန္းအားထုတ္ရန္ခံ့ေသာ အစာကို ေၾကေစႏိုင္ေသာ မေအးလြန္း မပူလြန္းေသာ အလယ္အလတ္ျဖစ္ေသာ ဝမ္းမီးႏွင့္ ျပည့္စံု၏။ ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ ဤအေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာေတာ္မူ၏။
၂၂၇။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္ မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁) ျမတ္စြာဘုရားသည္ လက္ျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တုတ္ျဖင့္ေသာ္လည္း ေကာင္း၊ ထိုမွတစ္ပါး ခဲျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လက္နက္ျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အေသသတ္ေစျခင္းျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ထိုမွတစ္ပါး ေထာင္ခ်ျခင္းျဖင့္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ႀကိမ္းေမာင္း ေျခာက္လွန္႔ျခင္းျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း လူအေပါင္းကို မညႇဥ္းဆဲခဲ့၊ မညႇဥ္းဆဲတတ္သူ ျဖစ္ခဲ့၏။
(၂) ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုေကာင္းမႈကံေၾကာင့္ သုဂတိဘံုသို႔ ေရာက္၍ ေမြ႕ေလ်ာ္ရ၏၊ ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာကို ေပးေသာကံကို ျပဳျခင္းေၾကာင့္ ေကာင္း က်ဳိးခ်မ္းသာတို႔ကို ရ၏၊ ဤလူ႕ျပည္သို႔ေရာက္လာေသာ္ အလြန္ေကာင္းျမတ္ေသာ အရသာကို ေဆာင္ေသာ အေၾကာရွိျခင္းကို ရ၏၊ ႏွမ္းတစ္လံုးမွ်ေသာ အစာကို တစ္ကိုယ္လံုး ပ်ံ ႕ႏံွ႕ေစႏိုင္ကုန္ေသာ အရသာကို ေဆာင္ေသာ အေၾကာတို႔သည္ လည္ပင္း လည္တိုင္၌ ေကာင္းစြာ တည္ကုန္၏။
(၃) ထိုလကၡဏာေၾကာင့္ ထိုျမတ္စြာဘုရားကို ဤသတို႔သားသည္ ခ်မ္းသာမ်ား သည္ ျဖစ္လတံၱ႕၊ လူအားလည္းေကာင္း၊ ရဟန္းအားလည္းေကာင္း ထိုလကၡဏာ သည္ ထိုအက်ဳိးကို ျပ၏ဟု အလြန္သိမ္ေမြ႕ကုန္ေသာ ပညာရွိတို႔သည္ ေျပာၾကား ကုန္၏။
(၂၁-၂၂) အဘိနီလေနတၱ-ေဂါပခုမ လကၡဏာေတာ္
၂၂၈။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေမြးဖြားခဲ့ရာ 'ဇာတိ'၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ 'ဘဝ'၊ ေရွးေနခဲ့ရာ 'ဘံုဌာန'တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက သူတစ္ပါးကို အမ်က္ထြက္သျဖင့္ မ်က္လံုးျပဴး၍ မၾကည့္တတ္၊ မ်က္ ေစာင္းထိုး၍ မၾကည့္တတ္၊ လွ်ဳိ႕ဝွက္၍ မၾကည့္တတ္၊ ႐ိုးေျဖာင့္ေသာ စိတ္ရွိသည္ျဖစ္၍ ႐ိုးေျဖာင့္စြာ ၾကည့္တတ္၏၊ ေမတၱာဓာတ္ ကိန္းေသာ မ်က္စိျဖင့္ လူအမ်ားကို ၾကည့္ခဲ့၏၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံကို ျပဳအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္။ပ။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုနတ္ျပည္မွ စုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ ဤမဟာပုရိသလကၡဏာ ႏွစ္ပါးတို႔ကို ရ၏၊ အလြန္ညိဳေသာ မ်က္လံုးလည္း ရွိ၏၊ ႏြားငယ္မ်က္ေတာင္ႏွင့္တူေသာ မ်က္ေတာင္လည္း ရွိ၏၊ ထိုလကၡဏာႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ထိုျမတ္စြာ ဘုရားသည္ လူ႕ေဘာင္၌ အကယ္၍ ေနခဲ့ေသာ္ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္၏။ပ။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
ထိုမင္းကို လူအမ်ားသည္ ခ်စ္ခင္ႏွစ္သက္စြာ ႐ႈၾကည့္အပ္၏၊ ပုဏၰားမ်ား သူေဌး သူႂကြယ္မ်ား ၿမဳိ႕သူ ၿမဳိ႕သား နယ္သူနယ္သားမ်ား ဘ႑ာေရးအမတ္မ်ား အမတ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား ဆင္စီးသူရဲ ျမင္းစီးသူရဲမ်ား တံခါးမွဴးမ်ား အမႈေဆာင္အမတ္မ်ား အတိုင္ပင္ခံအမတ္မ်ား လက္ေအာက္ခံဘုရင္မ်ား ၿမဳိ႕စား နယ္စားမ်ား မင္းညီမင္းသားမ်ားတို႔သည္ ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးအပ္၏၊ မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ပ။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
ထိုျမတ္စြာဘုရားကို သတၱဝါအမ်ားသည္ ႏွစ္သက္ၾကည္ညိဳစြာ ဖူးေျမာ္အပ္၏၊ ရဟန္းေယာက်္ားမ်ား ရဟန္းမိန္းမမ်ား ဥပါသကာေယာက်္ားမ်ား ဥပါသိကာမိန္းမမ်ား နတ္မ်ား လူမ်ား အသုရာမ်ား နဂါးမ်ားႏွင့္ ဂႏၶဗၺနတ္မ်ားသည္ ႏွစ္သက္ျမတ္ႏိုးအပ္၏။ ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကိုရ၏။ ဤအေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာေတာ္မူ၏။
၂၂၉။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္ မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁) ျမတ္စြာဘုရားသည္ သူတစ္ပါးကို အမ်က္ထြက္သျဖင့္ မ်က္လံုးျပဴး၍ မၾကည့္တတ္၊ မ်က္ေစာင္းထိုး၍ မၾကည့္တတ္၊ လွ်ဳိ႕ဝွက္၍ မၾကည့္တတ္၊ ႐ိုးေျဖာင့္ေသာ စိတ္ရွိသည္ျဖစ္၍ ႐ိုးေျဖာင့္စြာ ၾကည့္တတ္၏၊ ေမတၱာဓာတ္ကိန္းေသာ မ်က္စိ ျဖင့္ လူအမ်ားကို ၾကည့္ခဲ့၏၊
(၂) ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ေကာင္းမႈအက်ဳိးကို နတ္ျပည္တို႔၌ ခံစားရ၏၊ ထို နတ္ျပည္၌ ေမြ႕ေလ်ာ္ရ၏၊ ဤလူ႕ျပည္၌ကား ႏြားငယ္၏ မ်က္ေတာင္ႏွင့္ တူေသာ မ်က္ေတာင္ ရွိ၏၊ အလြန္ညိဳေသာ မ်က္လံုးရွိ၏၊ အလြန္႐ႈခ်င္ဖြယ္ရွိ၏။
(၃) သိမ္ေမြ႕ေသာ ပညာရွိသည္လည္း ျဖစ္ကုန္ေသာ လကၡဏာက်မ္းတတ္သည္ လည္း ျဖစ္ကုန္ေသာ နိမိတ္က်မ္း၌ ကြၽမ္းက်င္သည္လည္း ျဖစ္ကုန္ေသာ သိမ္ေမြ႕ေသာ မ်က္စိ၌ လိမၼာသည္လည္းျဖစ္ကုန္ေသာ မ်ားစြာကုန္ေသာ လူတို႔သည္ (ထို သတို႔သားကို) လူအမ်ား ခ်စ္ခင္ႏွစ္သက္စြာ ႐ႈၾကည့္အပ္သူဟူ၍ ျပ႒ာန္းေျပာဆို ၾကကုန္၏။
(၄) သတို႔သားသည္ လူျဖစ္ေသာ္ လူအမ်ား ခ်စ္ခင္ႏွစ္သက္စြာ ႐ႈၾကည့္အပ္သူ ျဖစ္၏၊ လူအမ်ား ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးအပ္၏၊ လူအျဖစ္ မတည္မူ၍ ရဟန္းျဖစ္ေသာ္ သတၱဝါအမ်ား ႏွစ္သက္ၾကည္ညိဳအပ္၏၊ သတၱဝါအမ်ား၏ စိုးရိမ္ျခင္းကို ေဖ်ာက္ ဖ်က္ႏိုင္၏ဟု ျပညႊန္းေျပာၾကားကုန္၏။
(၂၃) ဥဏွီသသီသ လကၡဏာေတာ္
၂၃ဝ။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေမြးဖြားခဲ့ရာ 'ဇာတိ'၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ 'ဘဝ'၊ ေရွးေန ခဲ့ရာ 'ဘံုဌာန'တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက ကုသိုလ္တရားတို႔တြင္ ေကာင္းေသာ ကိုယ္အက်င့္ 'ကာယသုစ႐ိုက္' ေကာင္းေသာ ႏႈတ္အက်င့္ 'ဝစီသုစ႐ိုက္' ေကာင္းေသာ စိတ္အက်င့္ 'မေနာသုစ႐ိုက္' လွဴဒါန္းျခင္း ေပး ကမ္းစြန္႔ႀကဲျခင္း သီလေဆာက္တည္ျခင္း ဥပုသ္ေစာင့္သံုးျခင္း အမိကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးျခင္း အဖကို ခ်စ္ျမတ္ ႏိုးျခင္း သမဏကို ၾကည္ညိဳေလးစားျခင္း ျဗာဟၼဏကို ၾကည္ညိဳေလးစားျခင္း အမ်ဳိးတြင္ ႀကီးေသာသူ တို႔ကို ႐ိုေသျခင္းတို႔၌လည္းေကာင္း တစ္ပါးပါးေသာ လြန္ျမတ္ေသာ ကုသိုလ္တရားတို႔၌လည္းေကာင္း လူအမ်ား၏ အႀကီးအမွဴး ေရွ႕သြားေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္၏၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံကို ျပဳအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္။ပ။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုနတ္ျပည္မွ စုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ ဤမဟာပုရိသလကၡဏာကို ရ၏၊ သင္းက်စ္ဆင္ထားဘိသကဲ့သို႔ေသာ ဦးေခါင္းရွိ၏၊ ထိုလကၡဏာႏွင့္ ျပည့္ စံုေသာ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ လူ႕ေဘာင္၌ အကယ္၍ ေနခဲ့ေသာ္ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္၏။ပ။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
ထိုမင္းအား အလိုသို႔လိုက္ေသာ တိုင္းသူျပည္သားသည္ မ်ား၏၊ ထိုသူတို႔ကား အဘယ္တို႔နည္း ဟူမူ - ပုဏၰားမ်ား သူေဌး သူႂကြယ္မ်ား ၿမဳိ႕သူၿမဳိ႕သားမ်ား နယ္သူနယ္သားမ်ား ဘ႑ာေရးအမတ္မ်ား အမတ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား ဆင္စီးသူရဲ ျမင္းစီးသူရဲမ်ား တံခါးမွဴးမ်ား အမႈေဆာင္အမတ္မ်ား အတိုင္ပင္ခံ အမတ္ မ်ား လက္ေအာက္ခံဘုရင္မ်ား ၿမဳိ႕စားနယ္စားမ်ား မင္းညီမင္းသားမ်ား ျဖစ္ၾကကုန္၏။ မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ပ။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
ထိုျမတ္စြာဘုရားအား အလိုသို႔လိုက္ေသာ ေဝေနယ်သည္ မ်ား၏၊ ထိုေဝေနယ်တို႔ကား အဘယ္ တို႔နည္းဟူမူ - ရဟန္းေယာက်္ားမ်ား ရဟန္းမိန္းမမ်ား ဥပါသကာေယာက်္ားမ်ား ဥပါသိကာမိန္းမမ်ား နတ္မ်ား လူမ်ား အသုရာမ်ား နဂါးမ်ားႏွင့္ ဂႏၶဗၺနတ္မ်ား ျဖစ္ၾကကုန္၏။ ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိး ကို ရ၏။ ဤအေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာေတာ္မူ၏။
၂၃၁။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁) ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေကာင္းေသာ အက်င့္သုစ႐ိုက္တရားတို႔၌ အႀကီးအမွဴး ျဖစ္ခဲ့၏၊ တရားကို က်င့္ျခင္း၌ ေမြ႕ေလ်ာ္၏၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားအား အလိုသို႔ လိုက္ေသာ လူအမ်ား ရွိခဲ့၏၊ ေကာင္းမႈအက်ဳိးကို နတ္ျပည္၌ ခံစားခဲ့ရ၏။
(၂) ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ေကာင္းေသာ အက်င့္သုစ႐ိုက္၏ အက်ဳိးကို ခံစား ၿပီး၍ ဤလူ႕ျပည္၌ သင္းက်စ္ဆင္ထားဘိသကဲ့သို႔ေသာ ဦးေခါင္းရွိသည့္ အျဖစ္ကို ရ၏၊ ဤသတို႔သားသည္ လူအမ်ား၏ အႀကီးအမွဴးျဖစ္လတံၱ႕ဟု နိမိတ္လကၡဏာ ဖတ္တတ္ကုန္ေသာ သူတို႔သည္ ေျပာၾကားကုန္၏။
(၃) ေရွးဘဝ နတ္ျပည္၌ကဲ့သို႔ ဤလူ႕ျပည္၌ ထိုသတို႔သားအား အလုပ္အေကြၽး အျခံအရံတို႔သည္ မ်ားကုန္လတၱံ႕၊ အကယ္၍ မင္းမ်ဳိးျဖစ္အံ့၊ ေျမျပင္အလံုးကို အစိုးရေသာ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္လတံၱ႕၊ လူအမ်ား၏ သစၥာေစာင့္သိ႐ိုေသစြာ တာ ဝန္ထမ္းေဆာင္မႈကို ရလတံၱ႕ဟု ငယ္စဥ္အခါကပင္ လကၡဏာဖတ္ဆရာတို႔က ေျပာ ၾကားကုန္၏။
(၄) သတို႔သားသည္ အကယ္၍ ရဟန္းျဖစ္အံ့၊ စ်ာန္သမာပတ္တရားတို႔၌ ကြၽမ္းက်င္၏၊ ေလ့လာအပ္ေသာ ဝသီေဘာ္ရွိေသာ ဘုရားျဖစ္၏၊ လူအမ်ားသည္ ထိုဘုရား၏ အဆံုးအမ အက်င့္တရားတို႔၌ ေမြ႕ေလ်ာ္၏၊ အလိုေတာ္အတိုင္း လိုက္ နာ၏ဟု ေျပာၾကားကုန္၏။
(၂၄-၂၅) ဧေကကေလာမတာ-ဥဏၰာ လကၡဏာေတာ္
၂၃၂။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေမြးဖြားခဲ့ရာ 'ဇာတိ'၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ 'ဘဝ'၊ ေရွးေန ခဲ့ရာ 'ဘံုဌာန'တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက မမွန္ေသာ စကားကို ေျပာျခင္းကို ပယ္၍ မမွန္ေသာ စကားကို ေျပာျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ ခဲ့၏၊ မွန္ေသာ စကားကို ဆိုေလ့ရွိ၏၊ မွန္ေသာ စကားခ်င္း ေစ့စပ္တတ္၏၊ ျမဲျမံ တည္တံ့ေသာ စကားရွိ၏၊ ယံုၾကည္ရေသာ စကားရွိ၏၊ လူအမ်ားကို မလွည့္စားတတ္၊ ထိုျမတ္စြာဘုရား သည္ ထိုကံကို ျပဳအပ္သည္၏အျဖစ္ေၾကာင့္။ပ။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုနတ္ျပည္မွ စုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္ သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ ဤမဟာပုရိသ လကၡဏာႏွစ္ပါးတို႔ကို ရ၏၊ တစ္ပင္ခ်င္းေပါက္ေသာ ေမြး ညင္း ရွိ၏၊ မ်က္ေမွာင္ႏွစ္ဖက္အၾကား၌ ႏူးညံ့ေသာ လဲဝါဂြမ္းႏွင့္ တူေသာ ျဖဴစင္ေသာ 'ဥဏၰလံု' ေမြးရွင္ ေပါက္၏၊ ထိုလကၡဏာမ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ လူ႕ေဘာင္၌ အကယ္၍ ေနခဲ့ေသာ္ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္၏။ပ။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
လူအမ်ားသည္ ထိုမင္း၏ အလိုသို႔ လိုက္ရ၏၊ လူအမ်ားဟူသည္ အဘယ္တို႔နည္း ဟူမူ - ပုဏၰားမ်ား သူေဌးသူႂကြယ္မ်ား ၿမဳိ႕သူၿမဳိ႕သားမ်ား နယ္သူနယ္သားမ်ား ဘ႑ာေရးအမတ္မ်ား အမတ္ ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား ဆင္စီးသူရဲ ျမင္းစီးသူရဲမ်ား တံခါးမွဴးမ်ား အမႈေဆာင္အမတ္မ်ား အတိုင္ပင္ခံ အမတ္မ်ား လက္ေအာက္ခံဘုရင္မ်ား ၿမဳိ႕စားနယ္စားမ်ား မင္းညီမင္းသားမ်ား ျဖစ္ၾကကုန္၏။ မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ပ။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
သတၱဝါအမ်ားသည္ ထိုဘုရား၏ အလိုသို႔ လိုက္ရ၏၊ သတၱဝါအမ်ားဟူသည္ အဘယ္တို႔နည္းဟူမူ - ရဟန္းေယာက်္ားမ်ား ရဟန္းမိန္းမမ်ား ဥပါသကာေယာက်္ားမ်ား ဥပါသိကာမိန္းမမ်ား နတ္မ်ား လူမ်ား အသုရာမ်ား နဂါးမ်ားႏွင့္ ဂႏၶဗၺနတ္မ်ားသည္ ျဖစ္ၾကကုန္၏။ ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ ဤအေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာေတာ္မူ၏။
၂၃၃။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁) ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးဘဝတို႔၌ မွန္ေသာ ကတိပဋိညာဥ္ ရွိခဲ့၏၊ စကား ႏွစ္ခုမရွိခဲ့၊ ခြၽတ္ယြင္းေသာ စကားကို ၾကဥ္ေရွာင္ခဲ့၏၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ တစ္စံုတစ္ေယာက္ကိုမွ်လည္း့မလွည့္စားခဲ့၊ဟုတ္မွန္ေသခ်ာေသာ စကားကိုသာ ဆိုခဲ့၏။
(၂) ထိုေကာင္းမႈေၾကာင့္ မ်က္ေမွာင္ႏွစ္ဖက္တို႔၏ အၾကား၌ ႏူးညံ့ေသာ လဲဝါ ဂြမ္းႏွင့္တူေသာ ျဖဴစင္ေသာ 'ဥဏၰလံု' ေမြးရွင္ေပါက္လ်က္ ရွိ၏၊ ေမြးညင္းတြင္း တို႔၌ ေမြးညင္းႏွစ္ပင္ မေပါက္ကုန္၊ ေမြးညင္းတြင္းတစ္ခုတစ္ခု၌ တစ္ပင္စီ တစ္ပင္ စီသာ ေပါက္ေသာ ေမြးညင္းတို႔ျဖင့္ စီထားအပ္သကဲ့သို႔ေသာ ကိုယ္ရွိ၏။
(၃) လကၡဏာက်မ္းတတ္ နိမိတ္ဖတ္ျခင္း၌ လိမၼာကုန္ေသာ မ်ားစြာေသာ ပုဏၰားတို႔သည္ အညီအၫြတ္စည္းေဝးကုန္၍ အၾကင္သတို႔သား၌ 'ဥဏၰလံု' ေမြး ရွင္သည္လည္းေကာင္း ေမြးညင္းတြင္းတစ္ခုတစ္ခု၌ တစ္ပင္စီသာ ေပါက္ေသာ ေမြးညင္းတို႔သည္လည္းေကာင္း ေကာင္းစြာ တည္ကုန္၏၊ လူအမ်ားသည္ ဤသို႔ေသာ သတို႔သား၏ အလိုသို႔ လိုက္၏။
(၄) ''ေရွးဘဝ၌ ျပဳဖူးေသာ ေကာင္းမႈေၾကာင့္ လူ (စၾကဝေတးမင္း) ျဖစ္ေသာ္ လူအမ်ားသည္ ထိုမင္း၏ အလိုသို႔ လိုက္၏။ ရာဂစသည့္ အညစ္အေၾကးကင္းေသာ ရဟန္းျပဳေသာ္ အတုမရွိေသာ ဘုရားျဖစ္၍ သတၱဝါအမ်ားသည္ အလိုသို႔ လိုက္၏''ဟု ေျပာၾကားကုန္၏။
(၂၆-၂၇) စတၱာလီသ သမဒႏၲ အဝိရဠဒႏၲ လကၡဏာေတာ္
၂၃၄။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေမြးဖြားခဲ့ရာ 'ဇာတိ'၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ 'ဘဝ'၊ ေရွးေနခဲ့ရာ 'ဘံုဌာန'တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက ကုန္းစကားေျပာျခင္းကို ပယ္၍ ကုန္းစကားေျပာျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္၏၊ ဤသူတို႔ထံမွ နားေထာင္၍ (ထိုသူႏွင့္) ဤသူတို႔ ကဲြျပားျခင္းငွါ ထိုသူ႕ထံ၌ မေျပာတတ္၊ ထိုသူတို႔ထံမွ နားေထာင္၍ (ဤသူႏွင့္) ထိုသူတို႔ ကဲြျပားျခင္းငွါ မေျပာတတ္၊ ထိုသို႔ကဲြျပားသူတို႔ကိုလည္း ေစ့စပ္ တတ္၏၊ ညီၫြတ္သူတို႔ကိုလည္း အားေပးတတ္၏၊ ညီၫြတ္ျခင္း၌ ေမြ႕ေလ်ာ္၏၊ ညီၫြတ္ျခင္း၌ ေပ်ာ္ပိုက္၏၊ ညီၫြတ္ျခင္းကို ႏွစ္သက္၏၊ ညီၫြတ္ျခင္းကို ျပဳေသာ စကားကို ဆိုတတ္၏။
ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံကို ျပဳအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္။ပ။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုနတ္ ျပည္မွ စုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ ဤမဟာပုရိသလကၡဏာ ႏွစ္ပါးတို႔ကို ရ၏၊ ေလးဆယ္ေသာ သြားလည္း ရွိ၏၊ မႀကဲေသာ သြားလည္း ရွိ၏၊ ထိုလကၡဏာတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ထို ျမတ္စြာဘုရားသည္ လူ႕ေဘာင္၌ အကယ္၍ ေနခဲ့ေသာ္ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္၏။ပ။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
မခဲြဖ်က္ႏိုင္ေသာ ပရိသတ္ ရွိ၏၊ ထိုစၾကဝေတးမင္း၏ ပရိသတ္တို႔သည္ မကဲြပ်က္ႏိုင္ကုန္၊ ထို ပရိသတ္တို႔သည္ အဘယ္တို႔နည္းဟူမူ - ပုဏၰားမ်ား သူေဌးသူႂကြယ္မ်ား ၿမဳိ႕သူၿမဳိ႕သား နယ္သူနယ္သား မ်ား ဘ႑ာေရး အမတ္မ်ား အမတ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား ဆင္စီးသူရဲ ျမင္းစီးသူရဲမ်ား တံခါးမွဴးမ်ား အမႈေဆာင္ အမတ္မ်ား အတိုင္ပင္ခံ အမတ္မ်ား လက္ေအာက္ခံဘုရင္မ်ား ၿမဳိ႕စားနယ္စားမ်ား မင္းညီမင္းသားမ်ား ျဖစ္ၾကကုန္၏။ မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ပ။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
မခဲြဖ်က္ႏိုင္ေသာ ပရိသတ္ ရွိ၏၊ ထိုျမတ္စြာဘုရား၏ ပရိသတ္တို႔သည္ မကဲြပ်က္ႏိုင္ကုန္၊ ထို ပရိသတ္တို႔သည္ အဘယ္တို႔နည္းဟူမူ - ရဟန္းေယာက်္ားမ်ား ရဟန္းမိန္းမမ်ား ဥပါသကာေယာက်္ား မ်ား ဥပါသိကာမိန္းမမ်ား နတ္မ်ား လူမ်ား အသုရာမ်ား နဂါးမ်ားႏွင့္ ဂႏၶဗၺနတ္မ်ား ျဖစ္ၾကကုန္၏။ ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ ဤအေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာေတာ္မူ၏။
၂၃၅။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁) ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးဘဝ၌ ညီၫြတ္သူ (မိတ္ေဆြ) တို႔အား ကဲြျပား ျခင္းကို ျပဳတတ္ေသာ ကဲြျပားျခင္း တိုးပြါး၍ ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြါးျခင္းကို ျပဳတတ္ေသာ ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြါးျခင္း တိုးပြါး၍ မျပဳသင့္သည္ကို့ျပဳတတ္ေသာ ညီၫြတ္သူ (မိတ္ေဆြ) တို႔၏ ကဲြျပားျခင္းကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာ ကုန္းေခ်ာစကားကို မဆိုခဲ့။
(၂) ခိုက္ရန္ျဖစ္ျခင္းကို မတိုးပြါးေအာင္ ျပဳတတ္ေသာ ကဲြျပားျခင္းကို ေစ့စပ္ ေအာင္ ျဖစ္ေစတတ္ေသာ ေကာင္းေသာ စကားကို ဆိုခဲ့၏၊ လူအေပါင္း၏ ခိုက္ရန္ ျဖစ္ျခင္းကို ပယ္ေဖ်ာက္ခဲ့၏၊ ညီၫြတ္ေစခဲ့၏၊ ညီၫြတ္သူ (မိတ္ေဆြ)တို႔ႏွင့္ ႏွစ္သိမ့္ ခဲ့၏၊ ဝမ္းေျမာက္ခဲ့၏။
(၃) ထို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေကာင္းမႈ၏ အက်ဳိးကို နတ္ျပည္၌ ခံစားရ၏၊ ထိုနတ္ျပည္၌ ေမြ႕ေလ်ာ္ရ၏၊ ဤလူ႕ျပည္၌ ထိုသတို႔သားအား မႀကဲကုန္ေသာ ညီ ၫြတ္ကုန္ေသာ သြားတို႔သည္ ရွိကုန္၏။ ေလးဆယ္ေသာ သြားတို႔သည္ ေကာင္းစြာ တည္ကုန္၏။
(၄) ထိုသတို႔သားသည္ အကယ္၍ မင္းမ်ဳိးျဖစ္အံ့၊ ေျမျပင္အလံုးကို အစိုးရေသာ (စၾကဝေတး) မင္း ျဖစ္၏၊ ထိုမင္းအား သူတစ္ပါးတို႔ မခဲြဖ်က္ႏိုင္ေသာ ပရိသတ္ ရွိ၏၊ အကယ္၍ ရဟန္းျဖစ္အံ့၊ ကိေလသာျမဴကင္းေသာ ကိေလသာ အညစ္အေၾကးကင္းေသာ ဘုရားျဖစ္၏၊ ထိုဘုရားအား မလႈပ္ရွားေသာ အဆံုးအမ ကို လိုက္နာေသာ ပရိသတ္ရွိ၏။
(၂၈-၂၉) ပဟူတဇိဝွါ-ျဗဟၼႆရ လကၡဏာေတာ္
၂၃၆။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေမြးဖြားခဲ့ရာ 'ဇာတိ'၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ 'ဘဝ'၊ ေရွးေနခဲ့ရာ 'ဘံုဌာန'တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက ၾကမ္းေသာ စကားေျပာျခင္းကို ပယ္၍ ၾကမ္းေသာ စကားကို ေျပာျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္၏၊ အၾကင္စကားသည္ အျပစ္ကင္း၏၊ နားခ်မ္းသာ၏၊ ႏွစ္လိုဖြယ္ ရွိ၏၊ ႏွလံုးသို႔ သက္၏၊ ယဥ္ေက်း၏၊ လူအမ်ား ႏွစ္သက္၏၊ လူအမ်ား ႏွစ္ၿခဳိက္၏၊ ထိုသို႔သေဘာရွိေသာ စကားကို ဆို၏။
ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံကို ျပဳအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္။ပ။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထို နတ္ျပည္မွ စုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ ဤမဟာပုရိသလကၡဏာ ႏွစ္ပါးတို႔ကို ရ၏၊ ႀကီးမား ရွည္လ်ား ႏူးညံ့ေသာ လွ်ာရွိ၏၊ ျဗဟၼာမင္း၏ အသံႏွင့္တူေသာ အသံရွိ၏၊ ကရဝိက္ငွက္မင္း၏ အသံႏွင့္တူေသာ အသံရွိ၏၊ ထိုလကၡဏာတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ လူ႕ေဘာင္၌ အကယ္၍ ေနခဲ့ေသာ္ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္၏။ပ။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
နာယူလက္ခံအပ္ေသာ စကားရွိ၏၊ ထိုမင္း၏စကားကို ပုဏၰားမ်ား သူေဌးသူႂကြယ္မ်ား ၿမဳိ႕သူ ၿမဳိ႕သားမ်ား နယ္သူ နယ္သားမ်ား ဘ႑ာေရးအမတ္မ်ား အမတ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား ဆင္စီးသူရဲမ်ား ျမင္းစီး သူရဲမ်ား တံခါးမွဴးမ်ား အမႈေဆာင္အမတ္မ်ား အတိုင္ပင္ခံအမတ္မ်ား လက္ေအာက္ခံ ဘုရင္မ်ား ၿမဳိ႕စား နယ္စားမ်ား မင္းညီမင္းသားမ်ားတို႔သည္ နာယူလက္ခံၾကကုန္၏။ မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ပ။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
နာယူလက္ခံအပ္ေသာ စကားရွိ၏၊ ထိုဘုရား၏ စကားကို ရဟန္းေယာက်္ားမ်ား ရဟန္းမိန္းမမ်ား ဥပါသကာေယာက်္ားမ်ား ဥပါသိကာမိန္းမမ်ား နတ္မ်ား လူမ်ား အသုရာမ်ား နဂါးမ်ားႏွင့္ ဂႏၶဗၺ နတ္မ်ားတို႔သည္ နာယူလက္ ခံၾကကုန္၏။ ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ ဤအေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာေတာ္မူ၏။
၂၃၇။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္ မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁) ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဆဲေရးျခင္း ခိုက္ရန္ျဖစ္ျခင္း ညႇဥ္းဆဲျခင္း ကို ျပဳတတ္ေသာ စိတ္၏ နာၾကည္းျခင္းကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာ လူအမ်ားအား ဖိႏွိပ္ျခင္းကို ျပဳတတ္ေသာ ခက္ထန္ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာ စကားကို မဆိုခဲ့၊ ခ်ဳိသာ ႏူးညံ့ေသာ ခ်စ္ႏွစ္သက္ဖြယ္ႏွင့္ စပ္ေသာ စကားကိုသာ ဆိုခဲ့၏။
(၂) ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ စိတ္ကို ႏွစ္သိမ့္ေစတတ္ကုန္ေသာ ႏွလံုးသို႔ သက္ ဝင္ကုန္ေသာနားခ်မ္းသာကုန္ေသာ စကားကို ဆိုခဲ့၏၊ ထို႔ေၾကာင့္ နတ္ျပည္တို႔၌ ေကာင္းမႈ အက်ဳိးကို ခံစားရၿပီ၊ ေကာင္းစြာ ဆိုအပ္ေသာ စကား၏ အက်ဳိးကို ခံစားရၿပီ။
(၃) ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ေကာင္းေသာ အက်င့္ 'သုစ႐ိုက္'၏ အက်ဳိးကို ခံစားၿပီး၍ ဤလူ႕ ျပည္၌ ျဗဟၼာမင္း၏ အသံႏွင့္တူေသာ အသံရွိျခင္းကို ရ၏၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားအား ရွည္ေသာ လွ်ာရွိ၏၊ နာယူအပ္ေသာ စကားရွိ၏။
(၄) လူ (စၾကဝေတးမင္း) ျဖစ္ေသာ္ ထိုမင္း၏ စကားသည္ ေအာင္ျမင္သကဲ့သို႔ ထိုလူသည္ ရဟန္းျပဳ၍ ဘုရားျဖစ္ေသာ္ ထိုဘုရား၏ စကားသည္ ေအာင္ျမင္၏၊ သတၱဝါအမ်ားအား ေကာင္းစြာ ေဟာအပ္ေသာ မ်ားစြာေသာ ထိုဘုရား၏ စကား ေတာ္ကို သတၱဝါအမ်ားတို႔သည္ နာယူလက္ခံကုန္၏။
(၃၀) သီဟဟႏု လကၡဏာေတာ္
၂၃၈။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေမြးဖြားခဲ့ရာ 'ဇာတိ'၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ 'ဘဝ'၊ ေရွးေနခဲ့ရာ 'ဘံုဌာန'တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက ၿပိန္ဖ်င္းေသာ စကား ေျပာျခင္းကို ပယ္၍ ၿပိန္ဖ်င္းေသာ စကားေျပာျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္၏၊ (သင့္ေသာ) အခါ၌သာ ဆိုေလ့ရွိ၏၊ဟုတ္မွန္သည္ကိုသာ ဆိုေလ့ရွိ၏၊ အက်ဳိးႏွင့္ စပ္သည္ကိုသာ ဆိုေလ့ရွိ၏၊ တရားႏွင့္စပ္သည္ကိုသာ ဆိုေလ့ရွိ၏၊ အဆံုးအမႏွင့္စပ္သည္ကိုသာ ဆိုေလ့ ရွိ၏၊ (သင့္ေသာ)အခါ၌ အေၾကာင္းႏွင့္ တကြေသာ အပိုင္းအျခားရွိေသာ အစီးအပြါးႏွင့္စပ္ေသာ မွတ္သား ေလာက္ေသာ စကားကိုသာ ဆို၏။
ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံကို ျပဳအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္။ပ။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုနတ္ ျပည္မွစုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ ဤမဟာပုရိသလကၡဏာကို ရ၏၊ ျခေသၤ့ေမးႏွင့္ တူေသာ ေမးရွိ၏၊ ထိုလကၡဏာႏွင့္ျပည့္စံုေသာ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ လူ႕ေဘာင္၌ အကယ္၍ ေနခဲ့ေသာ္ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္၏။ပ။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ေသာ ရန္သူျဖစ္ေသာ တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာ သူသည္ မဖ်က္ဆီးႏိုင္။ မင္းျဖစ္ ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ပ။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
ေလာက၌ အတြင္း အပ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ကုန္ေသာ ရန္သူျဖစ္ကုန္ေသာ ရာဂသည္လည္းေကာင္း၊ ေဒါသသည္လည္းေကာင္း၊ ေမာဟသည္လည္းေကာင္း၊ သမဏသည္လည္းေကာင္း၊ ျဗာဟၼဏသည္လည္း ေကာင္း၊ နတ္သည္လည္းေကာင္း၊ မာရ္နတ္သည္လည္းေကာင္း၊ ျဗဟၼာသည္လည္းေကာင္း၊ တစ္စံုတစ္ ေယာက္ေသာ သူသည္လည္းေကာင္း မဖ်က္ဆီးႏိုင္။ ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။ ဤအေၾကာင္း ကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာေတာ္မူ၏။
၂၃၉။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁) ျမတ္စြာဘုရားသည္ ၿပိန္ဖ်င္းေသာ စကားကို မဆိုခဲ့၊ မိုက္မဲေသာ စကား ကို မဆိုခဲ့၊ ဘုရားေလာင္းတို႔၏ စကားကဲ့သို႔ေသာ စကားရွိခဲ့၏၊ အစီးအပြါးမဲ့ေသာ စကားကိုလည္း ပယ္၏၊ အစီးအပြါးႏွင့္စပ္ေသာ စကားကိုလည္းေကာင္း လူအမ်ား ခ်မ္းသာႏွင့္ စပ္ေသာ စကားကိုလည္းေကာင္း ဆိုခဲ့၏။
(၂) ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုေကာင္းမႈကို ျပဳ၍ ဤလူ႕ျပည္မွ စုေတ၍ နတ္ ျပည္၌ ျဖစ္၏၊ (ထိုနတ္ျပည္၌) ေကာင္းမႈကံ၏ အက်ဳိးကို ခံစားရ၏၊ (ထို နတ္ ျပည္မွ) စုေတခဲ့၍ တစ္ဖန္ လူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္ေသာ္ အေျခေလးေခ်ာင္းရွိေသာ သတၱဝါတို႔တြင္ အျမတ္ဆံုးေသာ ျခေသၤ့၏ ေမးႏွင့္တူေသာ ေမးရွိျခင္းကို ရ၏။
(၃-၄) ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုေကာင္းမႈေၾကာင့္ သူတစ္ပါးတို႔ မဖ်က္ဆီးႏိုင္ေသာ လူတို႔ကို အစိုးရေသာ လူတို႔အရွင္ျဖစ္ေသာ မင္းျဖစ္၏၊ သိၾကားမင္းကဲ့သို႔ ႀကီးေသာ အာႏုေဘာ္ရွိ၏၊ ထိုသို႔သေဘာ (သီဟဟႏုလကၡဏာ)ရွိေသာ သတို႔သား သည္ အကယ္၍ ရဟန္းျပဳ၍ ဘုရားျဖစ္အံ့၊ ဂႏၶဗၺ အသုရာ ဘီလူး ရကိၡဳက္တို႔ သည္ နတ္တို႔ထက္ျမတ္ေသာ သိၾကားမင္းကို မဖ်က္ဆီးႏိုင္သကဲ့သို႕၊ ထို႔အတူ ထို ဘုရားကို ဤေလာကဝယ္ တူ႐ူေလးမ်က္ႏွာ ဖီလာ ႏွစ္မ်က္ႏွာ အေထာင့္ေလး မ်က္ႏွာအားျဖင့္ အရပ္ဆယ္မ်က္ႏွာ၌ ရွိေသာ သတၱဝါတို႔သည္ မဖ်က္ဆီးႏိုင္။
(၃၁-၃၂) သမဒႏၲç သုသုကၠဒါဌာ လကၡဏာေတာ္
၂၄ဝ။ ရဟန္းတို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးေမြးဖြား ခဲ့ရာ 'ဇာတိ'၊ ေရွးျဖစ္ခဲ့ရာ 'ဘဝ'၊ ေရွးေနခဲ့ရာ 'ဘံုဌာန'တို႔၌ လူျဖစ္စဥ္အခါက မေကာင္းေသာ အသက္ေမြးျခင္းကို ပယ္၍ ေကာင္းေသာ အသက္ ေမြးျခင္းျဖင့္ အသက္ေမြးခဲ့၏၊ ခ်ိန္စဥ္းလဲ အသျပာစဥ္းလဲ ခ်င္တြယ္တိုင္းတာစဥ္းလဲျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ခဲ့၏၊ တံစိုးယူျခင္း လွည့္ဖ်ားျခင္း အတုျပဳ၍ လိမ္ျခင္းတည္းဟူေသာ ေကာက္က်စ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ခဲ့၏၊ ျဖတ္ျခင္း သတ္ျခင္း ေႏွာင္ဖဲြ႕ျခင္း ခရီးသြားတို႔ကို လုယက္ျခင္း ျပည္ရြာကို ဖ်က္ဆီးျခင္း အႏိုင္အထက္ ႏွိပ္စက္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ခဲ့၏။
ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုကံကို ျပဳအပ္သည္၏အျဖစ္ေၾကာင့္ ဆည္းပူးအပ္သည္၏ အျဖစ္ေၾကာင့္ ထိုကံ၏ မ်ားသည္၏အျဖစ္ေၾကာင့္ ျပန္႔ေျပာသည္၏အျဖစ္ေၾကာင့္ ကိုယ္ခႏၶာပ်က္စီး၍ ေသၿပီးသည္မွ ေနာက္၌ ေကာင္းေသာ လားရာ နတ္ျပည္၌ ျဖစ္၏၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုနတ္ျပည္၌ တစ္ပါးေသာ နတ္တို႔ကို ဆယ္ပါးေသာ အရာဌာနတို႔ျဖင့္ သာလြန္၏ (လႊမ္းမိုး၍တည္၏)။ နတ္၌ျဖစ္ေသာ အသက္ ရွည္ျခင္း အဆင္းလွျခင္း ခ်မ္းသာမ်ားျခင္း အျခံအရံေပါမ်ားျခင္း အစိုးရျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း နတ္၌ျဖစ္ေသာ ႐ူပါ႐ံု သဒၵါ႐ံု ဂႏၶာ႐ံု ရသာ႐ံု ေဖာ႒ဗၺာ႐ံုတို႔ျဖင့္လည္းေကာင္း သာလြန္၏ (လႊမ္းမိုး၍ တည္၏)။ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ ထိုနတ္ျပည္မွ စုေတ၍ ဤလူ႕ျပည္သို႔ လာေရာက္သည္ရွိေသာ္ ဤမဟာပုရိသ လကၡဏာႏွစ္ပါးတို႔ကို ရ၏၊ ညီၫြတ္ေသာ သြားလည္း ရွိ၏၊ အလြန္ျဖဴစင္ေသာ စြယ္ေတာ္ေလးေခ်ာင္း လည္း ရွိ၏။
ထိုလကၡဏာႏွင့္ျပည့္စံုေသာ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ အကယ္၍ လူ႕ေဘာင္၌ ေနေသာ္ တရားေစာင့္ေသာ တရားႏွင့္အညီ မင္းျပဳေသာ သမုဒၵရာေလးစင္း အပိုင္းအျခားရွိသည့္ ေလးကြၽန္းလံုးကို အစိုးရေသာ ရန္အေပါင္းကို ေအာင္ေသာ တိုင္းႏိုင္ငံကို တည္ၿငိမ္ေစေသာ ရတနာခုနစ္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ စၾကဝေတး မင္း ျဖစ္၏၊ ထို (စၾကဝေတး) မင္းအား ဤရတနာ ခုနစ္ပါးတို႔သည္ ျဖစ္ကုန္၏။ ဤသည္တို႔ကား အဘယ္နည္း၊ စၾကာရတနာ ဆင္ရတနာ ျမင္းရတနာ ပတၱျမားရတနာ မိန္းမျမတ္ရတနာ ခုနစ္ခုေျမာက္ သားႀကီးရတနာတို႔တည္း။ ထို (စၾကဝေတးမင္း) အား ရဲရင့္ကုန္ေသာ သူရဲေကာင္းအဂၤ႐ုပ္ရွိကုန္ေသာ တစ္ဖက္စစ္သည္တို႔ကို ႏိွမ္နင္းႏိုင္ကုန္ေသာ အေထာင္မကေသာ သားေတာ္တို႔သည္ ရွိကုန္၏။ ထို (စၾကဝေတးမင္း) သည္ သမုဒၵရာအဆံုးရွိေသာ ဤေျမကို ညႇဥ္းဆဲျခင္း သတ္ျဖတ္ျခင္းမရွိဘဲ တရားသျဖင့္ ေအာင္ျမင္၍ ခိုးသား ဓားျပကင္းေသာ ျပည့္စံုႂကြယ္ဝေသာ ဥပဒ္ ေဘးရန္မရွိေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ ႏိုင္ငံ ေတာ္ႀကီးကို အုပ္စိုး၏။
မင္းျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
စင္ၾကယ္ေသာ အျခံအရံ ရွိ၏၊ ထိုစၾကဝေတးမင္း၏ အျခံအရံတို႔သည္ စင္ၾကယ္ကုန္၏၊ ထိုအျခံ အရံတို႔သည္ကား ပုဏၰားမ်ား သူေဌးသူႂကြယ္မ်ား ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားမ်ား နယ္သူနယ္သားမ်ား ဘ႑ာေရး အမတ္မ်ား အမတ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား ဆင္စီးသူရဲ ျမင္းစီးသူရဲမ်ား တံခါးမွဴးမ်ား အမႈေဆာင္အမတ္မ်ား အတိုင္ ပင္ခံအမတ္မ်ား ၿမိဳ႕စားနယ္စားမ်ား လက္ေအာက္ခံဘုရင္မ်ား မင္းညီမင္းသားမ်ားတို႔တည္း။ မင္းျဖစ္ခဲ့့ေသာ္ ဤအက်ဳိးကို ရ၏။
လူ႕ေဘာင္မွ ရဟန္းေဘာင္သို႔ အကယ္၍ ဝင္ေရာက္ေသာ္ ပူေဇာ္အထူးကို ခံေတာ္မူထိုက္ေသာ (အလံုးစံုေသာ တရားတို႔ကို) ကိုယ္တိုင္ မွန္စြာ သိေတာ္မူေသာ ေလာက၌ ကိေလသာ အပိတ္အပင္ကို ဖြင့္လွစ္ဖ်က္ဆီးၿပီးေသာ ဘုရားျဖစ္၏။
ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ အဘယ္ကို ရသနည္းဟူမူ -
စင္ၾကယ္ေသာ အျခံအရံ ရွိ၏၊ ထိုျမတ္စြာဘုရား၏ အျခံအရံတို႔သည္ စင္ၾကယ္ကုန္၏၊ ထိုအျခံ အရံတို႔သည္ကား ရဟန္းေယာက်္ားမ်ား ရဟန္းမိန္းမမ်ား ဥပါသကာေယာက်္ားမ်ား ဥပါသိကာ မိန္းမ မ်ား နတ္မ်ား လူမ်ား အသုရာမ်ား နဂါးမ်ားႏွင့္ ဂႏၶဗၺနတ္မ်ားတို႔တည္း။ ဘုရားျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤအက်ဳိး ကို ရ၏။ ဤအေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာေတာ္မူ၏။
၂၄၁။ ထိုေနရာ၌ သံဂါယနာတင္ မေထရ္တို႔သည္ ဤဂါထာကို ဆိုအပ္၏ -
(၁) ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ မေကာင္းေသာ အသက္ေမြးျခင္းကို စြန္႔ခဲ့၏၊ တရားႏွင့္ညီေသာ စင္ၾကယ္စြာေသာ အသက္ေမြးျခင္းျဖင့္ အသက္ေမြးျခင္းကို ျဖစ္ ေစခဲ့၏၊ အစီးအပြါးမရွိသည္ကို ပယ္ခဲ့၏၊ အစီးအပြါးကိုလည္းေကာင္း လူအမ်ား၏ ခ်မ္းသာကိုလည္းေကာင္း က်င့္ခဲ့၏။
(၂) ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္ လူျဖစ္စဥ္အခါက သိမ္ေမြ႕ကုန္ေသာ ပညာရွိကုန္ေသာ သူေတာ္ေကာင္းတို႔သည္ ခ်ီးမြမ္းအပ္ေသာ ေကာင္းမႈကံတို႔ကို ျပဳ၍ နတ္ ျပည္၌ ခ်မ္းသာေသာ အက်ဳိးတို႔ကို ခံစားရ၏၊ ထိုနတ္ျပည္၌ သိၾကားမင္းကဲ႕သို႔ ေမြ႕ေလ်ာ္ ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္တို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုသည္ျဖစ္၍ အလြန္ေမြ႕ေလ်ာ္ ေပ်ာ္ရႊင္ရ၏။
(၃) ထိုနတ္ျပည္မွ စုေတေသာ္ ေကာင္းမႈကံ အႂကြင္းျဖင့္ ေကာင္းမႈ၏ အက်ဳိး ျဖစ္ေသာ လူ႕ဘဝကို ရ၍ ညီညြတ္ေသာ သြားကိုလည္းေကာင္း အလြန္ျဖဴစင္ေသာ အစြယ္ (ေလးေခ်ာင္း) ကိုလည္းေကာင္း ရ၏။
(၄) ထိုသတို႔သားကို ပညာရွိဟု သမုတ္အပ္ကုန္ေသာ မ်ားစြာေသာ လကၡဏာ ဖတ္ ပုဏၰားတို႔သည္ အညီအညြတ္ စည္းေဝးကုန္၍ '' ညီညြတ္ေသာ သြား၊ အလြန္ ျဖဴစင္ တင့္တယ္သည့္ အစြယ္ရွိေသာ သတို႔သားသည္ စင္ၾကယ္ေသာ အျခံအရံ ပရိသတ္ရွိသည့္ စၾကဝေတးမင္း ျဖစ္၏။
(၅) မ်ားစြာေသာ လူအေပါင္းသည္ ႀကီးက်ယ္ေသာ ေျမျပင္အလံုးကို ဆံုးမ အုပ္စိုးေသာ ထိုစၾကဝေတးမင္း၏ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေသာ ပရိသတ္ျဖစ္၏၊ ထိုမင္း၏ ႏိုင္ငံေတာ္အလံုးအား အျခားတစ္ႏိုင္ငံက ႏိွပ္စက္ညႇဥ္းပန္းမႈ မရွိ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ရွိ လူအမ်ားသည္ မိမိတို႔ အခ်င္းခ်င္း၏ အစီးအပြါး ခ်မ္းသာေကာင္းက်ဳိးကို က်င့္ ေဆာင္ကုန္၏။
(၆) သတို႔သားသည္ အကယ္၍ ရဟန္းျပဳအံ့၊ မေကာင္းမႈကင္းေသာ ကိေလ သာျမဴတို႔ကို ၿငိမ္ဝပ္ေစၿပီးေသာ ကိေလသာ အပိတ္အပင္ကို ဖြင့္လွစ္ဖ်က္ဆီး ၿပီးေသာ ပူေလာင္ပင္ပန္းျခင္း ကင္းေသာ ဘုရားျဖစ္၍ ဤပစၥဳပၸန္ေလာကကိုလည္း ေကာင္း၊ တမလြန္ေလာကကိုလည္းေကာင္း ျမင္၏။
(၇) ထိုဘုရား၏ အဆံုးအမကို လိုက္နာကုန္ေသာ မ်ားစြာေသာ လူတို႔သည္ လည္းေကာင္း၊ ရဟန္းတို႔ သည္လည္းေကာင္း မစင္ၾကယ္ေသာ ကဲ့ရဲ႕အပ္ေသာ မေကာင္းမႈကို ဖ်က္ဆီးၾကကုန္၏၊ ထိုစကားသည္ မွန္၏၊ အညစ္အေၾကး အမႈိက္ သ႐ိုက္သဖြယ္ ျဖစ္ကုန္ေသာ ရာဂ ေဒါသစသည့္ အလံုးစံုေသာ ကိေလသာတို႔ကို ပယ္ၿပီးကုန္ေသာ စင္ၾကယ္ေသာ ရဟ ႏၲာတို႔သည္ ထိုဘုရားကို ထက္ဝန္းက်င္ ျခံရံအပ္၏''ဟု ေျပာၾကားကုန္၏။
ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဤတရားကို ေဟာေတာ္မူ၏၊ ထိုရဟန္းတို႔သည္ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာေတာ္ မူအပ္ေသာ ထိုတရားေတာ္ကို ႏွစ္လိုကုန္သည္ျဖစ္၍ ဝမ္းေျမာက္စြာ ခံယူၾကေလကုန္သတည္း။
ခုနစ္ခုေျမာက္ လကၡဏသုတ္ ၿပီး၏။
